Tekst źródłowy strony Moc

{{Era|kanon|polecany}}
{{Wersja}}
[[Plik:Zywa Moc.png|thumb|right|300px|Moc wyssana z żywych organizmów.]]
'''Moc''' była mistycznym polem energii, które przenikało czas, przestrzeń i wszystkie wytwarzające ją żywe istoty. Spajała całą [[Galaktyka|galaktykę]], sprawiając, że życie istniało, wzrastało i umierało. 
Była więc siłą sprawczą, która wprawiała wszechświat w ruch, pośrednicząc w odwiecznym cyklu życia i śmierci. Istniała od zawsze i przenikała przestrzeń oraz czas. Niektóre istoty potrafiły wykorzystywać Moc do wpływania na rzeczywistość i uzyskiwania rozmaitych efektów, często uważanych za nadprzyrodzone. Moc dzieliła się na [[Żywa Moc|Żywą]], tworzoną przez wszystkie żywe organizmy, które pośmiertnie przenikały do [[Kosmiczna Moc|Kosmicznej]]. Z kolei dwa główne aspekty Mocy stanowiły jej [[Jasna strona Mocy|jasna strona]], znana także jako Ashla, oraz [[Ciemna strona Mocy|ciemna]], znana jako Bogan, obie różnie rozumiane i definiowane na przestrzeni wieków, ale zazwyczaj kojarzone odpowiednio ze spokojem i miłością oraz gniewem i nienawiścią.

== Aspekty ==
=== Jasna strona Mocy ===
{{SeeMain|Jasna strona Mocy}}
:''Jak mam odróżnić dobro od zła?''
:''Odróżnić możesz. Gdy spokojny jesteś, wyciszony, bierny. Każdy Jedi wykorzystuje Moc dla wiedzy i dla obrony. Nigdy do ataku.''
:— [[Luke Skywalker]] i [[Yoda]].<ref name="TESB" />
[[Plik:Odrzucenie mroku.jpg|left|250px|thumb|[[Luke Skywalker]] zwyciężający [[Ciemna strona Mocy|ciemność]] [[Jasna strona Mocy|światłem]].]]
Jasna strona Mocy, znana także jako Ashla<ref name="RSIS" /> to jeden z aspektów Mocy. Był odbiciem harmonii panującej między żywymi istotami i wiązał się z życiem, pokojem i brakiem agresji. Uczył i wymagał cierpliwości, spokoju i otwarcia na potrzeby innych.<ref name="TESB" />

Podążanie nią polegało na cierpliwym, spokojnym rozwijaniu swoich umiejętności w czasie całego swojego życia, a także na życiu w harmonii z całym światem i służeniu wszystkim żywym istotom. Ostatecznym celem każdego podążającego ścieżką jasnej strony było wyzwolenie swego ducha spod wpływu negatywnych emocji (szczególnie gniewu, pasji i nienawiści), aby w pełni wykorzystywać swój potencjał w dobrej sprawie, i do niesienia pomocy innym, a koniec końców zjednoczenie się z Mocą, uznawane za wstąpienie na wyższy poziom istnienia.<ref name="TESB" /><ref name="D" /> Największą i najbardziej znaną organizacją skupiającą zwolenników jasnej strony był [[Zakon Jedi]].

=== Ciemna strona Mocy ===
{{SeeMain|Ciemna strona Mocy}}
:''Ciemna strona Mocy prowadzi do wielu umiejętności uznanych przez niektórych za nienaturalne.<ref>''The dark side of the Force is a pathway to many inbilities some consider to be unnatural''</ref>''
:— [[Sheev Palpatine|Darth Sidious]].<ref name="RotS" />
[[Plik:Vader Mustafar.jpg|thumb|right|250px|Oczy osoby pogrążonej w [[Ciemna strona Mocy|mroku]].]]
Ciemna strona Mocy, znana również jako Bogan<ref name="RSIS" /> to aspekt Mocy zawierający w sobie gniew, nienawiść oraz inne silne emocje. Oferowała szybki i łatwiejszy rozwój umiejętności, w ostatecznym rozrachunku jednak niszczyła – zarówno psychicznie, jak i fizycznie – i demoralizowała tych, którzy wybierali jej ścieżkę. Ciemna strona Mocy podsuwała proste, skuteczne rozwiązania problemów, prowadząc przez to jednak do zamknięcia się na dobro innych, demoralizacji, zaniku altruizmu. Pod jej wpływem nawet osoby o wysokim poziomie altruizmu i ideałów potrafiły stawać się egoistami i wyrządzać wielkie zło. Z początku kusiła łatwością oraz możliwością szybkiego uzyskania potęgi, jednak w ostatecznym rozrachunku wyniszczała swoich użytkowników.<ref name="TESB" /> Największą i najbardziej znaną organizacją skupiającą zwolenników ciemnej strony był [[Sithowie|Zakon Sithów]]. Źrenice osób, które dały się ponosić ciemnej stronie, przybierały żółto-czerwoną barwę.<ref name="Mu" /> Istniała jednak możliwość kontrolowania tej reakcji, jak na przykład w przypadku [[Darth]]a Sidiousa, który ukrywał, że był Sithem, w czasie [[Wojny klonów|wojen klonów]]<ref name="RotS" /> oraz [[Dooku|Dartha Tyranusa]], którego oczy zmieniły barwę w czasie starcia z [[Anakin Skywalker|Anakinem Skywalkerem]] na [[Tatooine]].<ref name="Wkf">{{N|Wojny klonów|film}}</ref>

== Równowaga Mocy ==
Pojęcie równowagi Mocy było ściśle związane z przepowiednią [[Jedi]] o [[Wybraniec|Wybrańcu]], który miał tę równowagę przywrócić. Wiązało się to ze zniszczeniem Sithów. Wybraniec miał być zrodzony z [[midichlorian]]ów i silniejszy w Mocy niż ktokolwiek inny. Warunek ten spełnił Anakin Skywalker, a prawdę o jego pochodzeniu odkrył [[Qui-Gon Jinn]] i zaprowadził do [[Świątynia Jedi na Coruscant|świątyni Jedi]]. Pomimo początkowych oporów, [[Najwyższa Rada Jedi]] zgodziła się, by chłopiec został wyszkolony przez [[Obi-Wan Kenobi|Obi-Wana Kenobiego]].<ref name="TPM">''[[Mroczne widmo]]</ref> Wydawać by się mogło, że przepowiednia nie zostanie wypełniona, gdy Anakin przeszedł na ciemną stronę i stał się Darthem Vaderem,<ref name="RotS">''[[Zemsta Sithów]]''</ref> ale ostatecznie dzięki wysiłkom swojego syna, [[Luke Skywalker|Luke'a]], wrócił na [[Jasna strona Mocy|jasną stronę]] i zabił [[Sheev Palpatine|swojego mistrza]], wypełniając w ten sposób przepowiednię.<ref name="RotJ">''[[Powrót Jedi]]''</ref>

W przeciwieństwie do Sithów, osoby wyznające lub używające jasnej strony głęboko wierzyły w istnienie równowagi Mocy lub konieczność jej zachowania.<ref name="TFA" /> [[Pierwszy Jedi]] podczas swojej medytacji zwykł oddawać się w stan równowagi, co zostało uwiecznione na mozaice w [[Pierwsza świątynia Jedi|pierwszej świątyni]].<ref name="TLJs">''[[Ostatni Jedi: Słownik ilustrowany]]''</ref>

== Przestrzeń ==
=== Żywa Moc ===
{{SeeMain|Żywa Moc}}
Żywa Moc była zmaterializowaniem wszystkich żywych istot. Jej źródłem była [[Kosmiczna Moc]], którą sama zasilała. Istoty żywe po śmierci przeradzały się z Żywej w Kosmiczną Moc, jednak niektórzy Jedi zdołali posiąść wiedzę na zachowanie swojej świadomości w Żywej Mocy po śmierci ciała. Stawali się wtedy [[Duch Mocy|duchami Mocy]].<ref name="D">{{Wk|Destiny}}</ref> Granica pomiędzy światami była zatarta na [[Lothal]]u.<ref name="WaaD" />

=== Kosmiczna Moc ===
{{SeeMain|Kosmiczna Moc}}
Kosmiczna Moc była źródłem wszelkich przejawów Mocy we wszechświecie. Otaczała wszystko, co było widoczne i namacalne. Wszystko, co umierało i łączyło się z Mocą, stawało się właśnie Kosmiczną Mocą, gdzie nie było przeszłości ani przyszłości. Użytkownik Mocy, patrząc poprzez jej pole, widział otaczającą go ze wszystkich stron Kosmiczną Moc i poprzez jej kształt wyczuwał wszystko, co ona otaczała.<ref name="D" /> Granica pomiędzy światami była zatarta na Lothalu.<ref name="WaaD" />

=== Świat między światami ===
{{SeeMain|Świat między światami}}
:''Ten, kto go kontroluje, kontroluje wszechświat.''<ref>''He who controles it, controles the universe'', tłumaczenie własne</ref>
:— [[Veris Hydan]] o [[Świat między światami|świecie między światami]].<ref name="WBW" />
[[Plik:World.jpg|thumb|left|250px|[[Świat między światami]] był przestrzenią wśród gwiazd.]]
Świat między światami był przestrzenią, w której nie obowiązywało pojęcie czasu znane pozostałej części galaktyki. Prowadziło do niego przejście z wizerunkiem [[Władcy Mocy (rasa)|Władców Mocy]], które znajdowało się w [[Świątynia Jedi na Lothalu|świątyni Jedi na Lothalu]] – planecie, na której zatarta była granica pomiędzy żywymi a zmarłymi.<ref name="WaaD" /> Po uruchomieniu przejścia malowidła bogów poruszały się, a wizerunki [[loth-wilk]]ów formowały portal w kształcie okręgu. Wydarzenia z przeszłości były ukazywane w portalu w okrągłych ołtarzach.<ref name="WBW" />

Celem otwarcia portalu należało, będąc skupionym w Mocy, dotknąć ręki malowidła Córki. Tym sposobem na polecenie wizerunku Ojca poruszały się obrazy wilków lothalskich, które formując okrąg, otwierały przejście do świata między światami.<ref name="WaaD" /> Aby zamknąć wrota, należało, będąc skupionym w Mocy, dotknąć dłoni Syna. W efekcie wilki powracały na swoje miejsce, a Ojciec zamykał dostęp do mistycznej przestrzeni.<ref name="WBW" />

Sprawę z istnienia przestrzeni zdawali sobie [[Yoda]]<ref name="WBWtv">{{SWC|tv|star-wars-rebels/a-world-between-worlds-episode-guide|A World Between Worlds Episode Guide}}</ref> i Darth Sidious. Obaj umieli także przeniknąć do jego wnętrza.<ref name="WBW" />

W [[4 BBY]] do pewnego aspektu świata między światami wszedł [[Ezra Bridger]]. Chłopak otrzymał wtedy kryształ [[kyber]], który wykorzystał do skonstruowania swojego [[Pierwszy miecz świetlny Ezry Bridgera|pierwszego miecza świetlnego]].<ref name="DJ (Reb)" />

W [[3 BBY]] Yoda, wykorzystując swą umiejętność przeniknięcia do świata, skontaktował się z Ezrą Bridgerem oraz [[Ahsoka Tano|Ahsoką Tano]], odsyłając ich do [[Świątynia Sithów na Malachorze|świątyni Sithów na Malachorze]], gdzie mieli poznać sekret, jak pokonać wroga. W efekcie ich działań jednak lokalizację lothalskiego sanktuarium poznało [[Imperium Galaktyczne]].<ref name="Zm">{{Reb|Zasłona mroku}}</ref> Na polecenie Dartha Sidiousa, stojącego na czele organizacji, rozpoczęto eksplorację tego miejsca. [[Imperator Galaktyczny|Imperator]] zainteresował się skałą z wizerunkiem bogów z [[Mortis]]u, jednak nie znał sposobu na otwarcie go.<ref name="GoM" />

W [[0 BBY]] Ezra Bridger z pomocą swoich przyjaciół przedostał się do portalu i mimo że wrota pozostały otwarte, nikt inny nie mógł wejść do przestrzeni. Chłopak zaś spotkał tam [[Morai]],<ref name="Morai">{{SWC|data|morai|Morai}}</ref> będącą w pewien sposób połączoną z nieżyjącą już [[Córka|Córką]]. Chcąc znaleźć duchowe wsparcie, chłopak przywołał do siebie Ahsokę Tano, ściągnąwszy ją z ołtarza przedstawiającego wydarzenia sprzed dwóch lat i tym samym uratował Togrutankę przed śmiercią. [[Płeć|Kobieta]] przekonała [[padawan]]a, aby nie czynił podobnie względem swojego [[Mistrz Jedi|mistrza]], [[Kanan Jarrus|Kanana]], zwracając uwagę na to, że poświęcił się, aby ocalić m.in. jego. Kiedy oboje chcieli wydostać się z przestrzeni, w jednym z ołtarzy pojawił się Darth Sidious, któremu umożliwiło to otwarcie portalu przez padawana. Imperator próbował ściągnąć do siebie Bridgera, używając antycznego rytuału Sithów. Tano zaś ponownie eksportowała się na Malachor, skąd ściągnął ją Ezra, i udała się w kierunku świątyni w towarzystwie Morai.<ref name="WBW" />

Bridgerowi także udało się bezpiecznie opuścić przestrzeń, aby następnie zniszczyć portal do niej prowadzący, tak by Imperium nie mogło się do niego przedostać. Po tych wydarzeniach lothalska świątynia Jedi zniknęła.<ref name="WBW" />

Palpatine jednak nie dał z wygraną i kiedy rebelianci próbowali wyzwolić Lothal z rąk jego monarchii, na pokładzie [[Chimaera|jednego]] z krążowników skontaktował się z Bridgerem, nadając mu swój hologram. Zaprowadził go do miejsca, gdzie jeszcze przed wybuchem lothalskiej świątyni rozkazał przenieść fragmenty budynku. Na końcu jednego z korytarzy imperator pokazał Ezrze jego rodziców, mówiąc, że zawsze będzie mógł być z nimi, jeżeli tylko zdecyduje się ponownie otworzyć portal. Bridger ostatecznie nie zgodził się, a wskutek jego ucieczki ostatnie pozostałości budowli także uległy zniszczeniu.<ref name="FRaF" />

== Wpływ na jednostkę ==
=== Wizje Mocy ===
{{SeeMain|Wizja Mocy}}
[[Plik:Qui-Gon duch.jpg|thumb|right|250px|Wizja przedstawiająca [[Qui-Gon Jinn|Qui-Gona Jinna]].]]
Wizja była zesłanym przez Moc ukazaniem możliwych przyszłych zdarzeń, choć niekoniecznie musiała się sprawdzić. Mogła nadejść zarówno podczas medytacji, w czasie snu, jak i zupełnie przypadkowo jak miało to miejsce u Ezry Bridgera<ref name="Wn">{{Reb|Wizja nadziei}}</ref> czy też Rey.<ref name="TFA" /> Zrozumienie sensu wizji było trudne, a czasem nawet niemożliwe. Potrzeba było do tego treningu i dyscypliny. Na wizje bardzo często oddziaływały emocje użytkownika Mocy, który ich doświadczał. W 3 BBY Kanan Jarrus zobaczył [[Inkwizytor (Pau'anin)|Wielkiego Inkwizytora]], do którego śmierci się przyczynił, z czasów, gdy ten był jeszcze [[Strażnik świątyni Jedi|strażnikiem świątynnym]].<ref name="Zm" />

=== Obrazy przyszłości ===
:''Niemożliwe zobaczyć przyszłość jest.''<ref>''Impossible to see the future is.''</ref>
:— Yoda<ref name="AotC" />
Mimo że przyszłość była niemożliwa do przewidzenia i zawsze pozostawała w ruchu, wielu użytkownikom Mocy udawało się dostrzec jej potencjalny przebieg, między innymi Yodzie w 19 BBY na [[Dagobah]]<ref name="V" /> czy Ezrze Bridgerowi w [[5 BBY]]. Odczucia padawana zwiodły go jednak do tego stopnia, że źle odczytał ujrzaną rzeczywistość.<ref name="Wn" />

W czasie wojen klonów Syn pokazał Anakinowi Skywalkerowi jego przyszłość, w tym przekształcenie się w Dartha Vadera i zniszczenie Zakonu Jedi, wraz ze wszystkim, co było dla niego ważne. Ojciec jednak wymazał wspomnienia [[Skywalker]]a przed swoją śmiercią.<ref name="GoM" />

Po przedostaniu się do [[Świat między światami|świata między światami]] możliwe było widzenie przeszłych wydarzeń. W efekcie inaczej definiowane było tam pojęcie czasu znane w pozostałych rejonach [[Galaktyka|galaktyki]].<ref name="WBW">{{Reb|A World Between Worlds}}</ref>

=== Zakłócenia Mocy ===
W polu Mocy występowały zakłócenia, które powstawały najczęściej w wyniku tragicznych wydarzeń, np. śmierci wielu istot równocześnie. Zakłócenia mogła też spowodować samym swoim działaniem istota wyjątkowo silna Mocą. Dzięki nim użytkownicy Mocy mogli wyczuwać siebie nawzajem. Istniały również techniki ukrywania się przed takim sposobem wykrycia, jednak nie były one całkowite i powszechnie znane. Zakłócenia w Mocy były wywoływane przez jej ciemną stronę.

Jedi wyczuwali zakłócenia Mocy przez cały okres, kiedy to Palpatine wprowadzał w życie swój plan obalenia Starej Republiki i zniszczenia Zakonu.<ref name="RotS" /> W 0 BBY [[Gwiazda Śmierci]] [[Zniszczenie Alderaana|zniszczyła]] planetę [[Alderaan]] wraz ze wszystkimi jej mieszkańcami. Echo tego wydarzenia w Mocy wyczuł Obi-Wan Kenobi.<ref name="ANH">''[[Nowa nadzieja]]''</ref> Z kolei zaraz po [[Bitwa o Hoth|bitwie o Hoth]] i upadku [[Baza Echo|bazy Echo]] imperator Palpatine skontaktował się z Darthem Vaderem mówiąc, że pojawiły się wielkie zakłócenia w Mocy, a ich przyczyną był Luke Skywalker, syn Mrocznego Lorda.<ref name="TESB" /> Ponadto Moc burzyła się wokół tych, którzy zamierzali zgładzić innych.<ref name="R1" />

== Korzystanie z Mocy ==
=== Wrażliwość na Moc ===
Istoty, które miały możliwość korzystania z Mocy, nazywane były wrażliwymi na nią. Odpowiedzialne były za to midichloriany, które przemawiały do takowych osób i zapewniały kontakt z Mocą, żyjąc z nimi w symbiozie. Występowały u każdej żywej istoty, gdyż Moc tworzyła wszystko, ale tylko wrażliwi na Moc mieli możliwość kontaktowania się z nimi. Czułości na Moc nie dało się nabyć, trzeba było się z nią urodzić.<ref name="TPM" /> Istniały jednak dwa znane wyjątki od tej reguły: Siostry Nocy, używając swojej magii, były w stanie obdarzyć osobnika wielką siłą w Mocy, tak jak zrobiła to Talzin z [[Savage Opress|Savage'em Opressem]].<ref name="Mst">{{Wk|Monster}}</ref> Natomiast skałosiła umożliwiała używanie Mocy osobom, które nie urodziły się wrażliwe na nią, i osłabiała siłę użytkowników Mocy, którzy nie potrafili jej wyczuwać.<ref name="TWMY">''[[Star Wars: Tajna wojna mistrza Yody]]''</ref>

Same midichloriany powstawały na nieznanej z nazwy [[Planeta Mocy|planecie]], na której narodziło się życie.<ref name="D" /> Liczba midichlorianów zawartych we krwi decydowała o potencjale danej osoby – Wybraniec, Anakin Skywalker miał ich ponad 20 000.<ref name="Awcmw" />

[[Siostry Nocy]], wykorzystując czarną magię, potrafiły zdobyć [[Żywa Moc|Żywą Moc]] i pochłonąć ją, tak aby podobnie jak Jedi i Sithowie, móc ją wykorzystywać.<ref name="TDII" /> Darth Plagueis zaś według [[Tragedia Dartha Plagueisa Mądrego|legendy]] potrafił tworzyć życie, wykorzystując midichloriany, i ratować od śmierci tych, których kochał.<ref name="RotS" />

=== Użytkownik Mocy ===
Użytkownikiem Mocy była każda wrażliwa na Moc istota, która opanowała sztukę korzystania z niej, obojętnie, po której stronie stanęła i gdzie się tego nauczyła. Użytkownik Mocy od wrażliwego na Moc różnił się tym, że nie tylko był na nią czuły, lecz mógł także jej używać do własnych celów. Inaczej ujmując, każdy użytkownik Mocy był na nią wrażliwy, ale nie każdy czuły na Moc potrafił z niej korzystać.

=== Wyczuwanie w Mocy ===
Do nawiązania kontaktu z Mocą konieczne było oczyszczenie umysłu i niezwracanie uwagi na rozpraszające bodźce. Trzeba było wtedy być pewnym siebie i nie czuć obaw oraz wątpliwości. Było na to wiele sposobów, np. Luke Skywalker na początkach nauki głęboko oddychał. Wtedy użytkownik mógł poczuć, jak Moc go otaczała i przenikała, i wyczuć w niej różne przedmioty, które stanowiły pustkę zarysowaną przez otaczającą je Moc oraz żywe istoty – wliczając w to inne osoby – jako jasne punkty światła w Mocy, a podczas ich śmierci czuł, jak te punkty światła gasły. Można wtedy było poznać emocje odczuwane przez osoby będące w zasięgu użytkownika, a po całkowitym otwarciu się na nią i zignorowaniu zmysłów także na dalsze odległości. Moc pozwalała także odkryć, czy rozmówca użytkownika mówił mu prawdę czy też nie, oraz wyczuć wrogie nastawienie i zagrożenie. W tym drugim wypadku czuło się zmarszczki na powierzchni Mocy. Początkujący użytkownicy zwykli zamykać oczy po to, by nawiązać kontakt z Mocą, jednak w miarę szkolenia i nabierania doświadczenia nie musieli już tego robić.<ref name="DJ">''[[Dziedzic Jedi]]''</ref><ref name="MJPLS">''[[Miecz Jedi: Przygody Luke'a Skywalkera]]''</ref>

=== Wpływanie na rzeczywistość ===
By panować nad Mocą, użytkownik musiał ją wyczuć dookoła siebie. Następnie należało namierzyć w niej obiekt, na który chciało się wpłynąć, i wyobrazić sobie, jak to się dzieje, po czym wezwać Moc, by to zrobiła. Do jej skutecznego użycia trzeba było być pewnym siebie i swoich możliwości oraz nie czuć żadnych wątpliwości i nie pozwolić, by cokolwiek rozproszyło użytkownika. Manipulując Mocą, używający nie oddziaływał na sam obiekt, lecz na Moc, która go tworzyła i otaczała. Pomocne były przy tym gesty umożliwiające wizualizację różnych technik. Początkujący użytkownicy zazwyczaj zamykali oczy, by móc użyć Mocy, gdyż tylko w ten sposób mogli poczuć, jak ona ich przenikała, otaczała, i zneutralizować rozpraszające bodźce oraz być bezgranicznie skupionym na Mocy. Jednak wraz z nabieraniem większego doświadczenia użytkownicy mogli używać kolejnych technik również z otwartymi oczyma.<ref name="DJ" /><ref name="MJPLS" /> Każde użycie Mocy wiązało się z włożeniem w nią swojej energii życiowej, a im potężniejsza była technika, tym więcej sił życiowych zużywała. Wyczerpanie ich całkowicie prowadziło do śmierci użytkownika.<ref name="TROS" />

=== Medytacja ===
[[Plik:Deprywacja zmysowa.png|thumb|left|250px|[[Yoda]] w czasie [[Deprywacja zmysłowa|deprywacji]].]]
Medytacja była stanem skupienia, w czasie którego użytkownik Mocy analizował różne sytuacje oraz próbował zrozumieć sens wydarzeń, które go spotkały, a także to, co nieznane.<ref name="AotC" /> W [[34 ABY]], podczas medytacji, Luke Skywalker wzniósł się nad powierzchnię. Dzięki wysiłkowi był w stanie wykreować swoją projekcję na [[Crait]].<ref name="TLJ" /> Medytacja pozwalała również zregenerować siły i odpocząć po cięższym wysiłku, a także zwiększać swoją potęgę w Mocy.<ref name="JUZ">''[[Jedi: Upadły zakon]]''</ref>

Najgłębszym spośród dostępnych poziomów medytacji była [[deprywacja zmysłowa]], polegająca na odcięciu się od bodźców zewnętrznych. Użytkownik poddany temu zabiegowi, będącemu stanem najbardziej przypominającym moment śmierci, zanurzany był w błękitnej cieczy, podczas gdy operator stopniowo odcinał mu dostęp do tlenu, w efekcie czego mógł zajrzeć w głębię swojego umysłu.<ref name="V" />

=== Techniki ===
==== Podstawowe techniki ====
Moc umożliwiała wykonywanie wielu uważanych za nadnaturalne technik wykorzystywanych do osiągnięcia zamierzonych celów. Do najbardziej znanych umiejętności związanych z wykorzystywaniem Mocy należały:
*[[Telekineza]] – podstawowa i najpowszechniejsza technika. Polegała na przemieszczaniu przedmiotów bez użycia siły fizycznej oraz na wchłanianiu innych ataków, jak np. [[Błyskawica Mocy|błyskawic Mocy]]<ref name="AotC">''[[Atak klonów]]''</ref> czy strzałów z [[blaster]]ów.<ref name="TESB">''[[Imperium kontratakuje]]''</ref> Telekineza pozwalała także na zatrzymanie laserowego strzału w powietrzu i sparaliżowanie przeciwnika.<ref name="TFA">''[[Przebudzenie Mocy]]''</ref> Często umiejętności telekinetyczne określały potęgę użytkownika Mocy – im silniejszy on był, tym większe przedmioty mógł przenosić.
*[[Telepatia]] – dzięki niej można było porozumiewać się z innym użytkownikiem Mocy bez używania słów na spore odległości. Komunikacja odbywała się wtedy w umysłach korzystających z tej umiejętności.<ref name="TESB" /><ref name="TLJ" />
*[[Spowolnienie]] - oddziałując Mocą na dowolny obiekt, można było mocno spowolnić tempo jego poruszania się, nawet do takiego stopnia, że sprawiał wrażenie jakby całkowicie się zatrzymał. Tej umiejętności się używało do przechodzenia przez zbyt szybko poruszające się obiekty, paraliżowania ruchów wrogów<ref name="JUZ" /> czy też zatrzymywania laserowych strzałów w powietrzu.<ref name="TFA" />
*[[Pchnięcie Mocą]] – bardzo często stosowana umiejętność, dzięki której można było Mocą uderzyć przeciwnika i go odepchnąć, często przy tym obezwładniając.<ref name="RotS" />
*[[Odrzucenie]] – silniejsza wersja pchnięcia polegająca na tym, że fala uderzenia rozchodziła się od użytkownika we wszystkich kierunkach. Używana głównie w sytuacjach, gdy użytkownik zostawał otoczony.<ref name="B2">{{N|Battlefront II|DICE}}</ref>
*[[Skok Mocy]] – dzięki tej technice można było wybić się na wysokość kilka razy większą, niż pozwalały na to fizyczne umiejętności.<ref name="RotS" /> Za jej pomocą można było również wykonywać w powietrzu salto zwiększające pokonywany dystans.<ref name="JUZ" />
*[[Sztuczka umysłowa]] – podstawowa umiejętność umożliwiająca całkowite kontrolowanie osób o słabych umysłach i zmuszanie ich do działania zgodnie z wolą użytkownika,<ref name="ANH" /> umożliwiała także usunięcie z pamięci niektórych wydarzeń.<ref name="NzJ">{{SWR|Nagroda za Jedi}}</ref> Jako użytkownicy ciemnej strony Sithowie odrzucili tę perswazję, uznając ją za praktykę Jedi.<ref name="DV1V1">''[[Darth Vader 1: Vader, część 1]]''</ref> Ezra Bridger dzięki naukom [[Obecność|Obecności]] potrafił przejąć kontrolę nad maszyną kroczącą, adaptując ją jako swoje ciało lub kontrolując dłoń jej [[pilot]]a poprzez adaptację jako swoją.<ref name="RSIS" />
*[[Błyskawica Mocy]] – polegała na wystrzeliwaniu z palców u dłoni używającego tej techniki potężnych wyładowań elektrycznych mogących nawet zabić ofiarę. Mogli z niej korzystać jedynie użytkownicy ciemnej strony, lecz ci wykorzystujący jasną byli w stanie przechwycić je i odbić w kierunku swojego oprawcy.<ref name="AotC" /> Syn, jeden z Władców Mocy, swoimi umiejętnościami generował błyskawice o czerwonej barwie.<ref name="GoM" />
*[[Duszenie Mocą]] – technika polegająca na miażdżeniu tchawicy ofiary za pomocą Mocy, mogąca doprowadzić nawet do śmierci. Ta umiejętność była domeną użytkowników ciemnej strony,<ref name="TESB" /> ale zwolennicy jasnej również potrafili z niej korzystać.<ref name="RotJ" />
*[[Absorpcja Mocą]] – niektórzy Jedi i Sithowie potrafili przechwytywać energię, np. w postaci błyskawicy Mocy, i odbić ją. Umiejętność tę posiedli Yoda i Darth Tyranus.<ref name="AotC" /> Inni natomiast, tacy jak Darth Vader<ref name="TESB" /> czy Darth Sidious<ref name="SR">''[[Star Wars: Szpieg Rebelii]]''</ref> umieli przechwytywać wiązkę laserową. Ojciec, mieszkaniec Mortisu, potrafił swoją dłonią dotknąć wiązkę generowaną przez [[miecz świetlny]], a nawet go wyłączyć.<ref name="O" />
*[[Psychometria]] – nieliczni Jedi, tacy jak [[Quinlan Vos]] czy [[Cal Kestis]] zostali obdarowani przez Moc psychometrią, czyli zdolnością poznawania historii przedmiotów po dotknięciu ich. Technika ta była w mniejszym lub większym stopniu kontrolowana przez jej użytkownika.<ref name="HfZ">{{Wk|Hunt for Ziro}}</ref><ref name="Mu">''[[Mroczny uczeń]]''</ref><ref name="JUZ" /> Umiejętność podobną do psychometrii posiadał Darth Vader.<ref name="Cit1">''[[Darth Vader 7: Cienie i tajemnice, część 1]]''</ref>
*[[Bariera Mocy]] - użytkownicy potrafili tworzyć wokół siebie niewidzialną bańkę, która stanowiła tarczę mogącą ich chronić przed czynnikami zewnętrznymi. Ta technika mogła blokować strzały z blasterów lub nawet miecz świetlny,<ref name="JUZ" /> czy też zatrzymywać gigantyczny napór wody<ref name="DV15">''[[Darth Vader: Mroczny Lord Sithów 15: Płonące wody, część 3]]''</ref> lub ognia.<ref name="JN">{{Reb|Jedi Night}}</ref> Sama umiejętność tworzenia bariery Mocy świadczyła o niezwykłej potędze użytkownika, a im silniejszy on był, tym mniej wysiłku wkładał w jej używanie - Darth Vader do tworzenia bańki nie musiał nawet używać gestów.<ref name="DV15" />
*[[Morichro]] - starożytna technika pozwalająca na szybkie spowolnienie funkcji życiowych przeciwnika, aż do momentu śmierci.<ref>{{N|Encyklopedia postaci|uzupełniona i rozszerzona}}</ref>
*[[Doskok]] - umiejętność pozwalająca pokonać dystans kilku metrów w ułamku sekundy, zdecydowanie szybciej niż podczas jakiekolwiek biegu. Była ledwie dostrzegalna dla oka przypadkowej osoby i pozwalała dopaść znienacka przeciwnika.<ref name="JUZ" />
*[[Mroczna aura]] - technika ciemnej strony, polegała na nasyceniu obszaru wokół użytkownika energią mroku pod postacią czarnej mgły. Utworzone w ten sposób pole mogło oślepiać, spowalniać i ranić przeciwników.

==== Komunikacja poprzez midichloriany ====
Istniała także technika komunikacji poprzez midichloriany, polegająca na tym, że użytkownik Mocy mógł wykorzystywać te mikroskopijne organizmy celem komunikacji z żywymi; nie miał tutaj znaczenia fizyczny i mentalny stan tej osoby. Umiejętność tę posiedli Qui-Gon Jinn, który wykorzystywał ją po śmierci, oraz Yoda, który w 4 BBY skontaktował się w ten sposób z Ezrą Bridgerem i Kananem Jarrusem. Bardzo często samemu głosowi słyszanemu danej osobie towarzyszyły widzialne żółte punkty światła.<ref name="V">{{Wk|Voices}}</ref><ref name="DJ (Reb)">{{Reb|Droga Jedi}}</ref> Komunikację przez midichloriany wykorzystywali Yoda i Obi-Wan Kenobi, aby mogli rozmawiać ze sobą, znajdując się na dwóch innych [[planeta]]ch – Dagobah i Tatooine.<ref name="Lokacje">''[[Star Wars: Lokacje]]''</ref>

==== Projekcja Mocy ====
{{SeeMain|Similfuturus}}
[[Plik:Projekcja.png|thumb|right|250px|[[Similfuturus|Projekcja]] [[Luke Skywalker|Luke'a Skywalkera]] wygenerowana przez niego na [[Crait]].]]
Niektórzy Jedi potrafili ukazać swoją sylwetkę osobie znajdującej się nawet kilkadziesiąt parseków od niej. Umiejętność taką posiadł Luke Skywalker, który lewitując nad powierzchnią [[Ahch-To]], na Crait wykreował projekcję samego siebie z przeszłości, trzymającego zniszczony uprzednio [[miecz świetlny Skywalkerów]], następnie spotykając się z Kylo Renem i tocząc z nim niedługi [[Pojedynek na Crait|pojedynek]]. W efekcie wysiłku spełniony Jedi połączył się z Mocą. W czasie trwania projekcji mężczyzna mógł przenosić ze sobą różne przedmioty, które jednak znikały niedługo po jego sylwetce. Był również widziany przez [[Droid protokolarny|droidy protokolarne]], takie jak [[C-3PO]]. Nie oddziaływał jednak na podłoże, na którym się znajdował, a wiązki laserowe przenikały go.<ref name="TLJ" />

==== Przenikanie do wizji ====
Sithowie odprawiając specjalny rytuał za pomocą swojej [[Alchemia Sithów|alchemii]], byli wstanie przeniknąć do wizji Jedi. W [[19 BBY]] dokonali tego Darth Sidious i Darth Tyranus, tocząc w ten sposób pojedynek z Yodą, wykorzystawszy silną więź, jaka łączyła drugiego z nich z jego dawnym mistrzem. Byli też w stanie wykreować postać kogoś innego – w tym przypadku [[Sifo-Dyas]]a. Zdecydowali się na ten krok dlatego, gdyż wyczuli, iż ten przybył na [[Moraband]], dawną siedzibę Zakonu Sithów.<ref name="S" /> [[Darth Maul]] z kolei na skutek połączenia [[holokron]]ów i zeskalenia swojego umysłu z tym Ezry Bridgera był w stanie ukazywać mu kilkukrotnie swoją sylwetkę, którą widział tylko on.<ref name="THoF" /><ref name="TS" />

==== Odczytywanie myśli i wejście w umysł ====
Z użyciem Mocy możliwe było odczytanie czyichś myśli i zamiarów, czego dokonał Luke Skywalker, analizując umysł swojego ojca na [[Druga Gwiazda Śmierci|drugiej Gwieździe Śmierci]].<ref name="RotJ" /> Wielu użytkowników Mocy, takich jak Kylo Ren,<ref name="TFA" /> nieznany z imienia [[Wielki Inkwizytor]],<ref name="Gwo">{{Reb|Galaktyka w ogniu}}</ref> Darth Maul<ref name="THoF" /> czy Luke Skywalker<ref name="TFA" />, posiadało także zdolność wejścia w czyjś umysł, mogąc odczytać z niego cudze wspomnienia z przeszłości lub dokładny wygląd przedmiotów widzianych przez tę osobę.<ref name="Gwo" /><ref name="TFA" /><ref name="THoF" />

==== Odbieranie, tworzenie i przekazywanie życia ====
Zgodnie z legendą Sithów [[Darth Plagueis]] potrafił wpływać na midichloriany, aby tworzyć życie,<ref name="RotS" /> zaś zgodnie z tym, co głosiła [[Shmi Skywalker]], jej syn Anakin nie miał ojca, w efekcie czego Qui-Gon Jinn uznał go za poczętego właśnie przez te mikroorganizmy.<ref name="TPM" /> Ciemna strona pozwalała jej użytkownikom [[Wysysanie życia|wyciągać]] Żywą Moc z innych osób celem użycia jej do własnych celów. Z tej umiejętności skorzystał między innymi Sheev Palpatine w 35 ABY do wyssania energii życiowej z Rey i Bena Solo, aby wzmocnić swoje sklonowane ciało na tyle, by mogło utrzymać jego esencję i powrócić tym samym w pełni do życia. Mógł to zrobić dzięki właściwości diady Mocy, jaką była władza nad życiem.<ref name="TROS">''[[Skywalker. Odrodzenie]]''</ref> Sithowie wynaleźli również technikę [[Transfer esencji|transferu esencji]] polegającą na przekazywaniu swojej świadomości do innego ciała. Był to ich sposób na oszukanie śmierci. Tę technikę znał Darth Plagueis, ale nie zdążył jej wykorzystać przed śmiercią z ręki Dartha Sidiousa, który tym samym przejął tę możliwość od swojego mentora. To dzięki tej umiejętności Imperator Galaktyczny zdołał przetrwać śmierć poniesioną podczas bitwy o Endor - przeniósł swojego ducha do przygotowanego zawczasu na Exegolu klona.<ref>''[[The Rise of Skywalker: Expanded Edition]]''</ref>

==== Kontrolowanie sił natury ====
Potęga Mocy umożliwiała kontrolowanie zjawisk pogodowych. Za jej pomocą można było na przykład wywoływać potężne burze. W 34 ABY duch Yody wykorzystał tę możliwość na [[Wyspa Świątynna|Wyspie Świątynnej]], wywołując wyładowanie atmosferyczne, by spalić znajdujące się tam uneti po tym, jak Luke Skywalker nie był w stanie tego zrobić.<ref name="TLJ" /> Bendu z kolei potrafił samodzielnie przekształcić się w burzę i stać się jednością z siłami natury.<ref name="ZH" />

==== Lewitacja ====
Moc umożliwiała także technikę lewitacji, której w 19 BBY użył [[Kirak Infil'a]],<ref name="VaderII">''[[Darth Vader: Mroczny Lord Sithów 2: Wybraniec, część 2]]''</ref> a w 34 ABY Luke Skywalker na Ahch-To, wpierw broniąc się przed upadkiem po ciosie Rey, a następnie kreując swoją projekcję na Crait.<ref name="TLJ" />

==== Wyczuwanie śmierci ====
Dzięki Mocy osoby na nią wrażliwe były w stanie wyczuć odejście innych istot rozumnych. Na samym początku [[Wielka Czystka Jedi|Wielkiej Czystki Jedi]], Kirak Infil'a wyczuł śmierć prawie wszystkich członków Zakonu, do którego kiedyś należał.<ref name="VaderIII">''[[Darth Vader: Mroczny Lord Sithów 3: Wybraniec, część 3]]''</ref> W 0 BBY Obi-Wan Kenobi wyczuł tragedię osób znajdujących się na Alderaanie w czasie jego zniszczenia.<ref name="ANH" /> W 34 ABY Leia Organa wyczuła śmierć swojego męża [[Han Solo|Hana Solo]], zabitego przez ich syna, Bena.<ref name="TFA" /> Tego samego roku zarówno ona, jak i [[Rey Skywalker|Rey]] poczuły odejście Luke'a Skywalkera.<ref name="TLJ" />

==== Uzdrawianie ====
{{SeeMain|Leczenie Mocą}}
Moc umożliwiała jej użytkownikom leczenie ran innych istot żywych. Ta technika polegała na oddawaniu leczonemu części własnej energii życiowej.<ref name="TROS" /> W [[35 ABY]] nauczyła się tego Rey dzięki studiowaniu [[Święte pisma Jedi|świętych ksiąg]] Jedi. Na początek użyła umiejętności leczenia do naprawienia kryształu kyber z miecza świetlnego Skywalkerów,<ref name="TROSVD">''[[The Rise of Skywalker: The Visual Dictionary]]''</ref> potem wyleczyła rany wielkiego węża z podziemi [[Pasaana|Pasaany]] i w końcu uleczyła Kylo Rena, którego raniła podczas [[Pojedynek na Kef Birze|pojedynku]]. Leczenie Mocą pozwalało nawet zwrócić życie innej osobę, ale w zamian używający techniki musiał poświęcić własne. Zrobił to Ben Solo chcąc, by Rey wróciła do życia, po tym jak zmarła ostatecznie niszcząc Dartha Sidiousa. Dzięki temu Rey mogła nadal żyć, ale za to Ben połączył się z Mocą.<ref name="TROS" />

==== Pozostałe umiejętności ====
[[Adept Jedi|Adepci Jedi]] szkoleni byli w odbijaniu wiązki laserowej z użyciem swojego miecza świetlnego, z zasłoniętymi oczyma.<ref name="Ei">''[[Encyklopedia ilustrowana]]''</ref> Użytkownicy Mocy, w tym także Sithowie,<ref name="M" /> byli w stanie walczyć, nie używając wzroku, często odnosząc tym samym sukcesy.<ref name="N">{{Wk|Nightsisters}}</ref><ref name="Zp" />

Po stracie wzroku w czasie [[Pojedynek na Malachorze|pojedynku na Malachorze]] Kanan Jarrus odbył trening u Bendu, który nauczył go „widzenia” przy użyciu Mocy, wykorzystując także do tego inne zmysły. Odtąd rycerz wrócił do wojny z Imperium, a jego codzienne zachowanie nie odbiegało od tych prezentowanych przez osoby widzące. Z początku jednak przemieszczał się z jedną dłonią wyciągniętą przed siebie.<ref name="Zp" /><ref name="RSIS" /><ref name="TLB">{{Reb|The Last Battle}}</ref>

Używając Mocy, użytkownik potrafił nawiązywać więź ze zwierzętami,<ref name="DI">{{Reb|Dzień Imperium (odcinek)|Dzień Imperium}}</ref> a nawet skierować je przeciwko wrogowi.<ref name="Sw">{{Reb|Siły wsparcia}}</ref> Z talentu do tej umiejętności słynął Ezra Bridger, który potrafił nawet dokładnie poznać myśli [[purrgil]]i.<ref name="W">{{Reb|Wezwanie (sezon 2)|Wezwanie}}</ref> Dzięki więzi nawiązanej z tymi zwierzętami chłopakowi udało się w 0 BBY [[Wyzwolenie Lothalu|wyzwolić]] swoją ojczystą planetę – Lothal.<ref name="FRaF" />

Użytkownicy Mocy potrafili wprawić przeciwnika w stan omdlenia używając Mocy, co pokazali [[Mace Windu]] w czasie wojen [[klon]]ów<ref name="TDII" /> i Kylo Ren w 34 ABY.<ref name="TFA" />

W 34 ABY [[Leia Organa]] potrafiła za pomocą Mocy podtrzymywać swoje funkcje życiowe, przebywając w kosmicznej próżni i przyciągnąć swoje ciało do będącego w pobliżu okrętu ''[[Raddus (okręt)|Raddus]]'', w efekcie czego przeżyła.<ref name="TLJ" /> Jeszcze przed wybuchem [[Galaktyczna wojna domowa|galaktycznej wojny domowej]] osiągnąć to udało się także Kananowi Jarrusowi.<ref name="THoF" />

=== Zespolenie w Mocy ===
{{SeeMain|Diada Mocy}}
Raz na kilkaset lat rodziły się dwie osoby, które Moc łączyła specyficzną, niezwykle silną więzią. Taka dwójka nosiła miano diady Mocy, a jej główną istotą było to, że złączeni w niej osobnicy mogli panować nad życiem. Połączonych w ten sposób wyróżniało kilka istotnych cech. Pierwszą była możliwość nawiązywania najmocniejszych z możliwych połączeń telepatycznych - tak zaawansowanych, iż mogli nawet walczyć na miecze świetlne pomimo przebywania w zupełnie innych miejscach. Potężni użytkownicy Mocy mogli nawet zaingerować w tą więź i ją wzmocnić, by połączeni diadą Mocy mogli się mimowolnie komunikować. Zespolone w ten osób osoby cechowały się także podobnym poziomem potęgi - kiedy jeden z nich rósł w siłę, drugi szybko mu dorównywał. Ostatnią znaną diadą Mocy w historii galaktyki byli Rey Skywalker i [[Ben Solo]]. Ich zespolenie zostało wykorzystane przez Dartha Sidiousa, który wyciągnął z nich energię życiową, by wzmocnić swoje sklonowane ciało na tyle, aby mogło wytrzymać jego potęgę i tym samym w pełni powrócić do życia.<ref name="TROS" />

=== Czerpanie siły od zmarłych ===
Zarówno Jedi jak i Sithowie mieli możliwość czerpania siły od zmarłych członków swoich Zakonów, którzy złączyli się z Kosmiczną Mocą. Dawało im to ostateczną potęgę, dzięki której mogli przytłaczać nawet innych użytkowników Mocy. Wśród Sithów potrafił to Darth Sidious, zaś w 35 ABY Rey próbowała się nauczyć usłyszeć głosy zmarłych Jedi, by zjednoczyć ich wszystkich w sobie. Ta sztuka udała jej się dopiero podczas ostatecznej konfrontacji z Sheevem na Exegolu. Za sprawą tego starły się ze sobą siły wszystkich Jedi i wszystkich Sithów, lecz to ci pierwsi okazali się być potężniejsi, co ostatecznie zakończyło życie imperatora Palpatine'a.<ref name="TROS" />

=== Walka mieczem świetlnym ===
{{SeeMain|Formy walki mieczem świetlnym}}
Miecza świetlnego mógł używać każdy, ale skuteczną bronią stawał się dopiero w rękach użytkownika Mocy. Działo się tak, gdyż ostrze nie miało masy i do właściwego wymachiwania nim potrzebna była wypływająca z Mocy koordynacja ruchów, która w połączeniu z niesamowitym refleksem czyniła użytkowników Mocy niezrównanymi wojownikami. Wśród zwykłych osób tylko nieliczni potrafili równać się w walce z użytkownikami Mocy i to po wielu latach żmudnego treningu. Miecz świetlny dyscyplinował umysł i doskonalił ciało oraz ducha. Nauka używania miecza świetlnego nie polegała na wyostrzeniu zmysłów, tylko na tym, by pozwolić całkowicie prowadzić się Mocy. To Jedi miał słuchać Mocy, a nie odwrotnie. Przekonał się o tym Luke Skywalker podczas treningu w [[Świątynia Eedit|świątyni na Devaronie]].<ref name="MJPLS" /> W [[2 BBY]] Kanan Jarrus w używaniu [[Mroczny miecz|mrocznego miecza]] szkolił [[Sabine Wren]], która mimo że nie była wrażliwa na Moc, zdołała nawiązać więź z bronią.<ref name="TotD">{{Reb|Trials of the Darksaber}}</ref>

== Interpretacje ==
=== Jedi ===
{{SeeMain|Jedi}}
[[Plik:Jedi.jpg|thumb|left|250px|Członkowie [[Zakon Jedi|Zakonu Jedi]].]]
Zakon Jedi był organizacją zwolenników jasnej strony. Założony został w starożytności przez pierwszego spośród rycerzy, a swoją pierwszą świątynię zbudował w [[Nieznane Regiony|Nieznanych Regionach]] na Ahch-To.<ref name="TLJs" /> Przez lata Jedi żyli w miarę spokojnie strzegąc pokoju i ładu w galaktyce, aż narodzili się popierający ciemną stronę Sithowie jako ci, którzy wystąpili z Zakonu.<ref name="Awcmw" /> Obie frakcje stały się zażartymi wrogami i przez stulecia toczyły walki.<ref name="WNKP" /> W końcu Zakon Jedi został zniszczony pod koniec wojen klonów w wyniku tysiącletniego planu Sithów, chcących przejąć władzę w galaktyce. Uważany za Wybrańca Anakin Skywalker przeszedł na ciemną stronę i stając się Darthem Vaderem, zabił prawie wszystkich Jedi. Przeżyło jedynie kilku, w tym Yoda i Obi-Wan Kenobi, którzy postanowili poczekać, aż dzieci Anakina dorosną na tyle, by mogły podjąć walkę z Sithami i obalić utworzone przez nich Imperium Galaktyczne.<ref name="RotS" /> Zwycięstwo Jedi nad Sithami nadeszło podczas galaktycznej wojny domowej, gdy wyszkolony przez Yodę i Obi-Wana Luke Skywalker w czasie [[Bitwa o Endor|bitwy o Endor]] nawrócił ojca z powrotem na jasną stronę. Odkupiony Anakin zabił Dartha Sidiousa. W ten sposób Jedi zatriumfowali nad Sithami.<ref name="RotJ" /> Luke próbował odtworzyć Zakon, ale jego uczniowie w [[28 ABY]] zostali zabici przez syna Leii Organy i siostrzeńca Luke'a – Bena Solo, który był kuszony przez [[Snoke|Snoke'a]]. Pewnej nocy mistrz Skywalker chciał z nim porozmawiać, ale wyczuwając, jak silny był mrok w jego siostrzeńcu, uznał, że młody Solo został już przeciągnięty na ciemną stronę. W panicznym odruchu odpalił [[Miecz świetlny Luke'a Skywalkera|swój miecz świetlny]]. Szybko się opamiętał, lecz wtedy Ben się obudził i widząc stojącego nad nim wujka z włączoną bronią, uznał, iż ten chciał go zabić. W obronie zwalił na Luke'a dach swojego domku, a następnie zniszczył [[Świątynia Jedi Skywalkera|świątynię]]<ref name="TLJ" /> i wymordował większość innych uczniów. Ścigany przez ocalałą trójkę padawanów dołączył do Snoke'a.<ref name="TROSVD" /> Skywalker, czując się winny zaistniałej sytuacji, udał się na wygnanie na Ahch-To, a znając niechlubne postępowanie Zakonu Jedi pod koniec jego istnienia, zwątpił w jego sens i postanowił umrzeć w pierwszej świątyni, nie szkoląc nowego pokolenia. Zmienił zdanie dopiero po podjęciu działań przez Rey i późniejszej rozmowie z duchem Yody. Sam Luke zjednoczył się z Mocą, umożliwiając [[Ruch Oporu|Ruchowi Oporu]] przetrwanie, a od tego czasu to Rey stała się ostatnią Jedi.<ref name="TLJ" />

Mimo że sami Jedi używali jasnej strony, już od początku istnienia ich Zakonu uznawali słuszność zachowywania balansu pomiędzy światłem a ciemnością. Pierwszy Jedi zwykł medytować w stanie równowagi.<ref name="TLJ" /><ref name="TLJs" /> [[Mroczny Jedi|Mrocznymi Jedi]] nazywano wszystkich użytkowników Mocy, którzy korzystali z ciemnej strony i nie należeli do żadnej konkretnej organizacji zrzeszającej jej zwolenników.

=== Sithowie ===
{{SeeMain|Sithowie}}
[[Plik:VaderiSidious.jpg|thumb|right|250px|[[Sithowie]] [[Zasada Dwóch|Zasady Dwóch]].]]
Zakon Sithów był najsłynniejszą organizacją zrzeszającą zwolenników ciemnej strony. Narodził się za czasów [[Stara Republika|Starej Republiki]], podczas [[Stuletnia Ciemność|Stuletniej Ciemności]]. Jego głównym celem było zniszczenie Zakonu Jedi i przejęcie władzy nad galaktyką. Sithowie byli odpowiedzialni między innymi za wielką [[Wielka Plaga na Malachorze|katastrofę na Malachorze]], gdy poprzez zbudowanie tam świątyni doprowadzili do zamienienia w kamień wszystkich uczestników bitwy.<ref name="Zp" /> Tysiąc lat przed wojnami klonów, Sithowie prawie wyginęli, gdy Jedi, wykorzystując wewnętrzne wśród nich walki, wybili prawie wszystkich członków zakonu. Przeżył jedynie [[Darth Bane]], który postanowił przekazać swoją wiedzę tylko jednemu uczniowi. Stworzył w ten sposób [[Zasada Dwóch|Zasadę Dwóch]]. Miała ona zagwarantować skryte działanie Sithów.<ref name="S" /> Po tysiącu lat knowań i spisków Sithowie doprowadzili do wybuchu wojen klonów między [[Republika Galaktyczna|Republiką]] kontrolowaną przez Dartha Sidiousa i [[Konfederacja Niezależnych Systemów|Separatystami]], kontrolowanymi przez Dartha Tyranusa<ref name="AotC" />. Pod koniec wojny Sithowie dokonali upragnionej zemsty na Jedi, gdyż zaprogramowali republikańskich [[Żołnierz-klon|żołnierzy-klonów]] tak, by w odpowiedniej chwili zwrócili się przeciwko [[Rycerz Jedi|rycerzom Jedi]] na [[Rozkaz 66|rozkaz]] Sidiousa. Co prawda Tyranus zginął, ale w jego miejsce Palpatine przeciągnął na ciemną stronę Anakina Skywalkera i nadał mu imię Darth Vader. Obaj Sithowie założyli Imperium Galaktyczne. Na jego czele z tytułem Imperatora Galaktycznego stanął Palpatine, a Vader jako jego uczeń tropił i eliminował ocalałych Jedi.<ref name="RotS" /> Sithowie rządzili galaktyką do roku [[4 ABY]], gdy Luke Skywalker, będący synem Anakina, został rycerzem Jedi. Zniszczył on Sithów, sprowadzając ojca z powrotem na jasną stronę i przekonując go do zabicia Sidiousa. W ten sposób Sithowie przestali istnieć.<ref name="RotJ" />

=== Rycerze Ren ===
{{SeeMain|Rycerze Ren}}
[[Plik:Knights-of-ren.jpg|thumb|left|250px|[[Rycerze Ren|Zakon Ren]] składał się z siedmiu osób.]]
[[Rycerze Ren|Zakon Ren]] był grupą użytkowników ciemnej strony złożoną z siedmiu osób. Potrafili oni używać Mocy i posługiwać się nią w walce, ale nie byli w niej tak dobrze wyszkoleni jak Jedi czy Sithowie. Wyróżniało ich to, że każdy z nich posługiwał się inną, oryginalną bronią, zaś czerwony miecz świetlny przysługiwał tylko przywódcy, który był z nich najpotężniejszy.<ref name="TROSVD" /> Rycerze Ren pochodzili z Nieznanych Regionów i w czasach szkolenia nowego pokolenia Jedi stoczyli kilka walk z Luke'em Skywalkerem i Benem Solo, a ich mistrzem był mężczyzna posługujący się imieniem "[[Ren]]". Kiedy Ben Solo przeszedł na ciemną stronę i stał się uczniem Snoke'a, dołączył również do Rycerzy Ren stając się ich nowym przywódcą o imieniu "Kylo Ren". Tym samym Zakon Ren zaczął służyć [[Najwyższy Porządek|Najwyższemu Porządkowi]].<ref>''[[The Rise of Kylo Ren]]''</ref> W 35 ABY towarzyszyli swojemu mistrzowi podczas poszukiwań Rey chwytając między innymi Chewbaccę. Kiedy jednak Kylo ich zdradził wracając na jasną stronę, oddali się pod rozkazy próbującego wrócić do życia Dartha Sidiousa. Rycerze Ren zaczęli wtedy służyć [[Ostateczny Porządek|Ostatecznemu Porządkowi]] i stali się częścią [[Wieczni Sithowie|Wiecznych Sithów]] - organizacji, która miała przywrócić sithańskie dziedzictwo. Brali udział podczas [[Bitwa o Exegol|bitwy o Exegol]] i wszyscy z nich zginęli z ręki nawróconego na światło Bena Solo.<ref name="TROS" />

=== Inkwizycja ===
{{SeeMain|Inkwizycja}}
Inkwizycja była organizacją użytkowników ciemnej strony służącą Imperium i Sithom. Utworzona została w 19 BBY, niedługo po zakończeniu wojen klonów, z grupy ocalałych członków Zakonu Jedi, którym w zamian za przejście na ciemną stronę obiecano darowanie życia.<ref name="Pdm">{{Reb|Powrót dawnych mistrzów}}</ref> Dowódca Inkwizycji nosił tytuł Wielkiego Inkwizytora i odpowiadał przed Darthem Vaderem, będącym nadrzędnym przywódcą. Zadaniem organizacji było tropienie i eliminowanie ocalałych z rozkazu 66 Jedi, którzy nie przeszli na ciemną stronę, a później również odnajdywanie wrażliwych na Moc dzieci, by nie zostały nowymi Jedi.<ref name="RIr">''[[Rebelianci: Iskra rebelii]]''</ref><ref name="DM">{{Reb|Przyszłość Mocy}}</ref> Kulminacją starań trojga z nich był [[Pojedynek na Malachorze|pojedynek na Malachorze]], podczas którego ponieśli śmierć.<ref name="Zp">{{Reb|Zmierzch padawana}}</ref>

=== Siostry Nocy ===
{{SeeMain|Siostry Nocy}}
Siostry Nocy były żyjącym na [[Dathomira|Dathomirze]] klanem czarownic, które używały starożytnej magii wspomaganej Mocą płynącą z planety. Zdolne były do czynów porównywalnych z Jedi i Sithami, choć nie były w stanie używać Mocy tak, jak oni. Z tymi ostatnimi często współpracowały, zazwyczaj dostarczając im uczniów. Przewodząca Siostrami Nocy matka [[Talzin]] oddała między innymi swojego syna Maula na szkolenie do Dartha Sidiousa czy też Savage'a Opressa do [[Hrabia|hrabiego]] Dooku. Siostry Nocy potrafiły również spiskować przeciw Sithom, jak np. pomagając [[Asajj Ventress]] w próbie zabicia Dooku. Czarownice zostały niemal całkowicie zgładzone podczas wojen klonów w wyniku dwóch ataków przeprowadzonych przez Separatystów na Dathomirę.<ref name="KSW">''[[Kompendium Star Wars]]''</ref><ref name="TDII" /> Przeżyła tylko [[Merrin]], która w momencie masakry była za młoda na uczestnictwo w walkach. Z czasem zdołała ona opanować całą magię Sióstr Nocy. W [[14 BBY]] pomagała Calowi Kestisowi zdobyć holokron zawierający listę wrażliwych na Moc dzieci. To dzięki jej głosowi rozsądku młody Jedi postanowił nie szukać tychże dzieci i tym samym sprowadzać na nich zagrożenie ze strony Imperium, lecz zostawić ich los Mocy.<ref name="JUZ" />

=== Dagoyańscy Mistrzowie ===
{{SeeMain|Dagoyańscy Mistrzowie}}
Dagoyańscy Mistrzowie byli silnymi Mocą starożytnymi mistykami z planety [[Bardotta]]. Nie byli jednak wojownikami, ponieważ pasywnie łączyli się z Mocą. Skupiali się na rozwoju wiedzy i intuicji oraz wyczuwali harmonię z galaktyką. Ich umysły płynęły z prądem Żywej Mocy. Nie darzyli oni Zakonu Jedi zaufaniem, gdyż wcielanie [[Bardottanie|bardottańskich]] dzieci w szeregi Jedi uważali za porywanie i postępowanie wbrew ich woli. Starożytne proroctwo głosiło, że jeśli Dagoyańscy Mistrzowie zaczną znikać i nie zostaną odnalezieni, ciemność pochłonie galaktykę.<ref name="TDI">{{Wk|The Disappeared, Part I}}</ref>

=== Kult Frangawl ===
{{SeeMain|Kult Frangawl}}
Kult Frangawl był mrocznym, wojowniczym odłamem Dagoyańskich Mistrzów, czczącym starożytnego demona [[Malmourral]]a. Dawniej rządzili Bardottą silną ręką. Potrafili za pomocą czarów uczynić osobę niewidzialną. Podczas wojen klonów porywali Mistrzów Dagoya, a nawet samą królową [[Julia|Julię]], by wyssać z nich Żywą Moc, którą gromadzili w specjalnej kuli.<ref name="TDI" /> Artefakt ten należał do rządzącej Siostrami Nocy matki Talzin, która jednocześnie stała na czele Kultu Frangawl. Zamierzała ona połączyć zgromadzoną tam Żywą Moc ze swoją magią, by stać się potężniejsza od wszystkich Jedi i Sithów. Ostatnim etapem w tym rytuale było wyrwanie Żywej Mocy z królowej Julii, ale plany Talzin zostały pokrzyżowane przez Mace'a Windu i [[Jar Jar Binks|Jar Jara Binksa]].<ref name="TDII">{{Wk|The Disappeared, Part II}}</ref>

=== Władcy Mocy ===
{{SeeMain|Władcy Mocy (rasa)|Władcy Mocy}}
[[Plik:Wladcy Mocy rasa.png|thumb|right|250px|[[Syn]], [[Ojciec]] i [[Córka]] – [[Władcy Mocy (rasa)|Władcy Mocy]].]]
Władcy Mocy byli potężnymi bytami strzegącymi Mocy na planecie Mortis, przez którą przenikała Moc całej galaktyki. Wszyscy troje obecni byli w kulturze Jedi, m.in. w świątyni na Coruscant i Lothalu, gdzie ich wizerunki namalowane na skale stanowiły drzwi do świata między światami.<ref name="WaaD">{{Reb|Wolves and a Door}}</ref> Było ich troje: Córka i [[Syn]], będący uosobieniem odpowiednio jasnej i ciemnej strony, oraz [[Ojciec]], który kontrolował swoje dzieci i dbał o równowagę między nimi oraz starał się destrukcję zastąpić tworzeniem. Mogli używać Mocy jak nikt inny i byli tak potężni, że potrafili nawet zniszczyć wszechświat. Z tego powodu musieli zamieszkać wewnątrz ogromnego monolitu, gdzie znajdowała się planeta Mortis. Potrafili przybierać różne formy, które były jedynie odzwierciedleniem otaczającej ich Mocy, a także poznawać przyszłość i przeszłość i przekazywać je innym. Podczas wojen klonów Ojciec dowiedział się, że Anakin Skywalker może być Wybrańcem, i postanowił go wezwać na Mortis wraz z Obi-Wanem Kenobim i Ahsoką Tano. Nakazał swoim dzieciom porwanie ostatniej dwójki i kazał Skywalkerowi wybierać, czy ma ocalić byłego mistrza, czy swoją padawankę. Jednak Anakin poskromił zarówno Syna, jak i Córkę, co potwierdziło, że był Wybrańcem. Ojciec chciał, by zajął jego miejsce jako strażnik równowagi między jasną i ciemną stroną, ale Skywalker postanowił wrócić do Zakonu Jedi.<ref name="O">{{Wk|Overlords}}</ref> Jednak wszystko skomplikował Syn, który postanowił wydostać się z Mortis, dając się całkowicie pochłonąć ciemności, by siać spustoszenie w galaktyce. W celu realizacji swoich planów próbował przeciągnąć na swoją stronę wpierw Ahsokę, którą po wykorzystaniu postanowił uśmiercić, ale Tano została ocalona przez Córkę, która z pomocą Ojca i Skywalkera oddała jej swoje życie.<ref name="AoM">{{Wk|Altar of Mortis}}</ref> Następnie Syn zmanipulował Skywalkera do poparcia go i pokazał mu jego przyszłość, ale przyjaciele go ocalili spod wpływu uosobienia ciemnej strony, a Ojciec, wymazawszy mu to, co pokazał mu Syn, popełnił samobójstwo. Widząc umierającego rodziciela, Syn podszedł do niego, przez co Anakin mógł go zamordować, przywracając równowagę. Ciało Ojca zniknęło po jego śmierci.<ref name="GoM">{{Wk|Ghosts of Mortis}}</ref> Córka zaś stała się bezpośrednio związana z jedną z [[convor]]ów, Morai<ref name="Morai" />, która znajdowała się w świecie miedzy światami, strzegąc Ahsoki, aby następnie powrócić z niego na [[Malachor]] razem z nią.<ref name="WBW" />

W 0 BBY rebelianci pod dowództwem Ezry Bridgera otworzyli wrota do świata między światami. Wizerunki bogów z Mortisu wyryte na drzwiach do portalu poruszyły się, aby następnie wskazać bezpośrednią drogę do przedostania się do niego.<ref name="WBW" />

=== Bendu ===
{{SeeMain|Bendu}}
[[Plik:Bendu VAV.jpg|thumb|left|250px|[[Bendu]], istota balansująca pomiędzy światłem a ciemnością.]]
Bendu był starożytną, potężną istotą, która nie opowiadała się po żadnej ze stron Mocy, lecz trzymała się pomiędzy nimi i uważała za neutralnego oraz służącego woli samej Mocy. Z tego powodu Bendu mógł bez problemu korzystać zarówno z jasnej, jak i ciemnej strony. Posiadał dar jasnowidzenia i potrafił kontrolować siły natury, a nawet stać się z nią jednością. Bendu żył na [[Atollon]]ie, gdzie miał zagwarantowany spokój i izolację od galaktycznego zgiełku, a także nienawidził, zakłócania mu tego spokoju.<ref name="ZH">{{Reb|Zero Hour}}</ref> Przez tysiąclecia pogrążony był we śnie, z którego zbudziło go dopiero w 2 BBY przybycie na Atollon Kanana Jarrusa i Ezry Bridgera, którzy przebywali tam w założonej przez [[rebelia]]ntów [[Baza Choppera|bazie]]. Tego pierwszego nauczył patrzeć przy pomocy Mocy,<ref name="RSIS">{{Reb|Rebels: Steps Into Shadow}}</ref> a także przekazał obu Jedi informację o tym, co dawało połączenie dwóch holokronów.<ref name="THoF">{{Reb|The Holocrons of Fate}}</ref> Gdy jednak Atollon został zaatakowany przez siły imperialne dowodzone przez [[Mitth'raw'nuruodo|Thrawna]], Bendu odmówił wsparcia Jarrusowi, gdyż ściśle trzymał się zasady neutralności i nie zamierzał mieszać się w bitwy galaktycznego konfliktu, które dodatkowo uważał za małostkowe. Wtedy Kanan nazwał go tchórzem, co wywołało gniew Bendu i obudzenie jego mrocznej strony. Połączył się z naturą Atollona i wywołał ogromny sztorm, który wywołał zniszczenia zarówno wśród sił Imperium, jak i Rebelii. Nakazał wtedy obu stronom konfliktu opuścić planetę. Jednak Thrawn rozkazał swoim wojskom strzelać do Bendu, w następstwie czego istota została ranna. Następnie wielki admirał przyszedł zobaczyć, kim on właściwie był. Ten przepowiedział [[Chissowie|Chissowi]] porażkę i śmierć. Thrawn próbował go zastrzelić, ale wtedy Bendu teleportował się.<ref name="ZH" />

=== Ordu Aspectu ===
{{SeeMain|Ordu Aspectu}}
Ordu Aspectu było starożytnym odłamem Zakonu Jedi. Zostało powołane wyłącznie w jednym celu - znalezienia sposobu na nieśmiertelność. Po [[Konflikt entruvijski|konflikcie entruvijskim]] jego członkowie zebrali się w [[Twierdza Garn|twierdzy Garn]], gdzie mieli ostatecznie zrealizować swój cel. Ortodoksyjni Jedi uważali działalność Ordu Aspectu za herezję i prowadzili pod tym względem śledztwo. Dowodzący organizacją [[Rur]] zdołał z czasem osiągnąć jej główny cel przenosząc swoją osobowość do specjalnego zielonego kryształu połączonego z maszynerią twierdzy, dzięki czemu zyskał nad nią kontrolę. Ten stan osobowości nazwał "Wiecznym Rurem", natomiast swoją cielesną powłokę nazywał odtąd "Fałszywym Rurem", w której według niego pozostał zły duch. Fałszywy Rur wraz ze swoją prawą ręką [[Amon]]em zwrócił się w końcu przeciwko Wiecznemu i ten chcąc przetrwać nasłał kontrolowane przez siebie roboty na zebranych w twierdzy Jedi zrzeszonych w Ordu Aspectu. Jednak przed śmiercią, Fałszywy Rur zdołał wyrwać z maszynerii kryształ w którym był zachowany Wieczny Rur i ten niebawem stracił przytomność, lecz maszyny wybiły wszystkie istoty żywe przebywające w twierdzy Garn. Osobowość Rura żyła uśpiona w mechanizmach placówki przez wiele kolejnych tysiącleci, do czasu aż w 0 BBY nie trafiła tam [[Chelli Lona Aphra]] wraz ze swoim [[Korin Aphra|ojcem]], który chciał zdobyć dowody, że Ordu Aspectu naprawdę istniało. Wtedy to jego córka chcąc uratować ich obu przed imperialnymi, zmuszona była wysadzić twierdzę Garn, ale przy okazji zabrała ze sobą kryształ z osobowością Wiecznego Rura.<ref name="DAA">''[[Doktor Aphra: Aphra]]''</ref>

=== Szaman Whillów ===
{{SeeMain|Szaman Whillów}}
Szaman Whillów był osobą znającą się na Mocy i potrafiącą przeprowadzić szkolenie mające na celu umożliwienie komuś pośmiertnej egzystencji z zachowaniem swojej tożsamości.<ref name="Jinn data" /> Przed [[32 BBY]] jego uczniem stał się Qui-Gon Jinn, który, z racji że nie ukończył szkolenia, nie mógł egzystować jako duch Mocy, lecz jedynie komunikować się poprzez midichloriany.<ref name="V" />

=== Zrzeszenia niewrażliwych na Moc ===
==== Kościół Mocy ====
{{SeeMain|Kościół Mocy}}
Kościół Mocy powstał po nastaniu rządów Imperium Galaktycznego. Jego członkowie wyznawali ideały przyświecające rycerzom Jedi i wierzyli, że równowaga Mocy mogła zostać przywrócona tylko za sprawą powrotu zakonu użytkowników jasnej strony. W 34 ABY część jego przedstawicieli została zamordowana przez Najwyższy Porządek w jednej z osad na [[Jakku]].<ref name="TFA" /><ref name="TFAs">''[[Przebudzenie Mocy: Słownik ilustrowany]]''</ref>

==== Mroczni Akolici ====
{{SeeMain|Mroczni Akolici}}
Mroczni Akolici byli grupą fanatycznych zwolenników ciemnej strony działającą pod sam koniec galaktycznej wojny domowej. Ich przywódcą był [[Yupe Tashu]], który zawczasu był doradcą imperatora Palpatine'a. Działania Mrocznych Akolitów miały charakter czysto wywrotowy i nie stanowiły szerszego politycznego znaczenia. W [[5 ABY]] dokonali oni ataków na posterunek w [[Koronet|Koronecie]] na [[Korelia|Korelii]]<ref>''[[Koniec i początek: Dług życia]]''</ref> oraz na placówkę Nowej Republiki na Devaronie.<ref>''[[Koniec i początek: Kres Imperium]]''</ref>

==== Strażnicy Whillów ====
{{SeeMain|Strażnicy Whillów}}
Strażnicy Whillów tworzyli zakon zamieszkujący [[Świątynia Whillów|świątynię]] na [[Jedha|Jedzie]], powstały w podobnym czasie względem początków Jedi. Ich zadaniem była ochrona kryształów kyber.<ref name="R1">''[[Łotr 1]]''</ref> W przeciwieństwie do Jedi, Strażnicy Whillów nie uznawali podziału na jasną i ciemną stronę wierząc, że takie podejście pozwalało pojmować Moc jako całokształt.<ref name="R1p">''[[Łotr 1: Przewodnik ilustrowany]]''</ref> W czasach rządów Imperium zostali wygnani ze swojej świątyni, a znajdujące się w niej kybery wykorzystane do budowy [[superlaser]]a Gwiazdy Śmierci.<ref name="R1" />

==== Pozostałe interpretacje ====
:''Nie jestem Jedi, ale znam się na Mocy.''
:— Maz Kanata.<ref name="TFA" />
Jasną stronę Mocy wyznawali przedstawiciele gatunku [[Lasatowie|Lasatów]], którą rozumieli jako Ashlę.<ref name="PL">{{Reb|Proroctwo Lasatów}}</ref> Na [[księżyc]]u Jedha Strażnicy Whillów zwykli opowiadać o Mocy jego mieszkańcom, których część stała się członkami grupy religijnej znanej jako [[Uczniowie Whillów]].<ref name="R1p" /> W Moc wierzyła także [[pirat]]ka [[Maz Kanata]].<ref name="TFA" /> Członkowie [[Sojusz dla Przywrócenia Republiki|Sojuszu dla Przywrócenia Republiki]]<ref name="RotJ" /> i Ruchu Oporu<ref name="TLJ" /> pozdrawiali się, przywołując w swoich słowach Moc, tym samym nawiązując do czasów upadłej Republiki i wiernych jej Jedi.

W galaktyce istniała także grupa religijna znana jako [[Firmiści]], posiadający własne formuły modlitewne, dla których Jedha również była miejscem świętym. Jedna z firmistek, [[Nera Kase]], w czasie galaktycznej wojny domowej walczyła po stronie Rebelii.<ref name="R1p" /><ref name="G">''[[Grounded]]''</ref>

== Powiązania z Mocą ==
=== Kryształy kyber ===
{{SeeMain|Kyber}}
[[Plik:Kyber Erso .jpg|thumb|right|250px|[[Kyber]] w postaci naszyjnika.]]
Kyber był rzadkim minerałem występującym w galaktyce. Skupiał energię w unikatowy sposób i zestrajał się z jasną stroną Mocy<ref name="VaderI">''[[Darth Vader: Mroczny Lord Sithów 1: Wybraniec, część 1]]''</ref>. Z tego powodu używano go jako kryształu skupiającego w mieczu świetlnym, gdzie przekierowywał energię do ostrza. Jednak wykorzystywano go również w niecnych celach, np. Imperium Galaktyczne użyło olbrzymich kyberów w superlaserach obydwu Gwiazd Śmierci.<ref name="KSW" /> [[Strażnicy Whillów]] wierzyli, że wnętrze największych [[Gwiazda|gwiazd]] zbudowane było właśnie z tego minerału.<ref name="R1" /> Kybery wydzielały dźwięk przypominający śpiewanie, słyszalny przez wrażliwych na Moc.<ref name="ItNotR">{{Reb|In the Name of the Rebellion}}</ref>

Kybery wytwarzały więź z użytkownikiem Mocy, którego miecz świetlny miały w przyszłości zasilić, i w ten sposób przybierały różnorakie barwy.<ref name="TG">{{Wk|The Gathering}}</ref> W czasach rządów Imperium rodzina [[Erso]] była w posiadaniu naszyjnika wykonanego z kybera, z którym nikt w żaden sposób więzi nie zawarł.<ref name="R1" />

Kryształy kyber podobnie jak organizmy żywe w pewien sposób odczuwały ból. Rana zadawana im przez Sithów, którzy zwykli wydobywać je z mieczy świetlnych pokonanych przez siebie Jedi, wywoływała reakcję, w myśl której minerał zmieniał swoją barwę na czerwoną, [[Krwawienie|krwawiąc]]. W następstwie tego w późniejszym czasie emitował on plazmową wiązkę w kolorze czerwieni.<ref name="VaderI" />

=== Holokrony ===
{{SeeMain|Holokron}}
{{Galeria
|nazwa = Holokrony
|wielkość = 230px
|pozycja = left
|Plik:HolokronBane.jpg|Typowy [[holokron]] [[Jedi]].
|Plik:Holokron Sithow.jpeg|Typowy [[holokron]] [[Sithowie|Sithów]].
}}
Holokron to urządzenie służące do magazynowania, przechowywania i przekazywania następnym pokoleniom wiedzy na temat Mocy gromadzonej przez wieki. Używali ich zarówno Jedi, jak i Sithowie. Holokrony wykrywały, czy trzymająca go osoba była wrażliwa na Moc, i tylko przez takową mogły zostać otworzone. Jedi zwykle tworzyli holokrony w kształcie graniastosłupów, a Sithowie w kształcie ostrosłupów.<ref name="KSW" /> Istniała możliwość połączenia ze sobą dwóch holokronów. Można było wtedy poznać odpowiedź na absolutnie każde pytanie poprzez Moc, która ze zjednoczonych artefaktów świeciła niezwykle jasnym światłem, oraz tajemnice przeznaczenia. Niosło to ze sobą olbrzymie zagrożenie, gdyż poznanie znanych tylko Mocy sekretów mogło wzniecić chaos.<ref name="THoF" /> Jednym ze skutków połączenia holokronów było pewnego rodzaju zeskalenie obu umysłów, w efekcie czego Maul mógł kontrolować umysł Ezry Bridgera, któremu ukazywał swoje oblicze. Zaś w blasku zjednoczonych holokronów Jedi Kanan Jarrus mógł widzieć w sposób fizyczny, mimo że był ociemniały.<ref name="VaV" /><ref name="TS">{{Reb|Twin Suns}}</ref> Możliwe było także zachowanie pewnego aspektu swojej tożsamości w holokronie. Technikę tę wykorzystała Obecność, której głos po ponad tysiącu lat od jej śmierci nauczał Ezrę [[Bridger]]a.<ref name="RSIS" /><ref name="THoF" />

=== Drzewa uneti ===
{{SeeMain|Drzewo uneti}}
[[Drzewo uneti|Drzewa uneti]] były roślinami w pewien sposób powiązanymi z Mocą, przez które przenikała ta mistyczna siła. Często znajdowały się one w miejscach, w których Jedi budowali swoje świątynie.<ref name="TWJ">{{Wk|The Wrong Jedi}}</ref><ref name="TLJ" /> Analizując rozprzestrzenienie sadzonek uneti po galaktyce, Luke Skywalker zdołał po wielu tysiącleciach ponownie odnaleźć pierwszą świątynię Jedi.<ref name="TLJs" />

=== Wilki lothalskie ===
{{SeeMain|Loth-wilk}}
Na Lothalu żyły wilki lothalskie, zwierzęta silnie powiązane z Mocą i z samą planetą. Potrafiły one przenikać przez jądro planety, przedostając się z jednej półkuli na drugą i niekiedy zabierając ze sobą istoty humanoidalne. Miały także możliwość znikania, a jeden z nich, przez którego pośmiertnie przemawiał Kanan Jarrus, w [[1 BBY]] powiedział Ezrze Bridgerowi o niebezpieczeństwie, w jakim znalazła się skrywająca wiele sekretów tamtejsza świątynia Jedi.<ref name="K">{{Reb|Kindred}}</ref><ref name="DUME">{{Reb|DUME}}</ref>

Po zniknięciu lothalskiego sanktuarium ów zwierzę popatrzyło na chłopaka, aby następnie zniknąć. Bridger odebrał to zajście jako pożegnanie ze swoim mistrzem.<ref name="WBW" />

=== Skałosiła ===
{{SeeMain|Skałosiła}}
[[Skałosiła]] była specyficznym przejawem Mocy występującym na nieznanej [[Planeta skałosiły|planecie]] w [[Układ Vagadarr|układzie Vagadarr]]. Umożliwiała korzystanie z Mocy ludziom, którzy nie byli na nią wrażliwi, a mianowicie używanie techniki telekinezy i osłabiała zdolności użytkowników Mocy, lecz tylko tych, którzy nie potrafili wyczuwać skałosiły - po poznaniu jej tajników mogli bez zakłóceń używać swoich umiejętności w Mocy. Źródłem były niezwykle silne w Mocy błękitne skały, które w rzeczywistości były także żywymi istotami. Jednak żyjący z nimi ludzie w pewnym momencie stali się żądni potęgi skałosiły, przez co olbrzymy były zmuszone ukryć się pod ziemią tworząc tym samym łańcuch niebieskich gór. Chciwość niektórych ludzi urosła do tego stopnia, że zwrócili się oni ku ciemnej stronie, tworząc plemię [[Skalni Łowcy|Skalnych Łowców]] wszczęli wojnę z pozostałymi, którą po pewnym czasie wygrali i przejęli kontrolę nad ostatnią górą, natomiast pokonanych wrogów wygnali na bagna. Rzeczeni wygnańcy zabrawszy ze sobą jak najwięcej źródeł skałosiły utworzyli plemię [[Szlamogrzmoty|Szlamogrzmotów]], które pozostało wierne jasnej stronie i kontynuowało walkę ze Skalnymi Łowcami. Jakiś czas przed [[Inwazja na Naboo|inwazją]] na [[Naboo]], wołanie Szlamogrzmotów o pomoc usłyszał Yoda, który trafiwszy na tę planetę, poznał jej historię, nauczył się używać skałosiły i zakończył odwieczny konflikt między zwaśnionymi plemionami. Mieszkańcy tego globu dowiedziawszy się o istnieniu innych planet ruszyli w galaktykę, przez co niedługo ten świat prawie całkowicie się wyludnił. Bez mieszkańców skalne stwory poumierały, natomiast ludzie z dala od swojego domu stracili możliwość używania skałosiły. Przeżyło jedynie kilka błękitnych, skalnych stworów, które skurczyły się do rozmiarów przeciętnego człowieka. W 0 BBY na planetę skałosiły trafił Luke Skywalker, który po krótkim spotkaniu z ostatnim Skalnym Łowcą imieniem [[Garro]], postanowił ożywić skalne olbrzymy.<ref name="TWMY" />

== Odcięcie się od Mocy ==
W galaktyce możliwe było odcięcie się od Mocy, a także pozbawienie kogoś przenikającej go energii. W czasie wojen klonów członkowie [[Kult Frangawl|Kultu Frangawl]] byli w stanie wyssać Żywą Moc w postaci duszy z [[Dagoyańscy Mistrzowie|Dagoyańskich Mistrzów]], wykorzystując m.in. energię słoneczną.<ref name="TDI" /><ref name="TDII" /> Po rozpoczęciu [[Wielka Czystka Jedi|Wielkiej Czystki Jedi]], [[Cere Junda]] na torturach wydała imperialnym swoją padawankę, [[Trilla Suduri|Trillę Suduri]], przez co ta dołączyła do Inkwizycji. Kiedy Cere ujrzała co uczyniła, stanęła jedną nogą po ciemnej stronie, dzięki czemu zdołała uciec z [[Nur]], jednak trauma, jakiej wtedy doświadczyła sprawiła, że Junda odcięła się od Mocy.<ref name="JUZ" /> Luke Skywalker zaś po tym, jak dzieło nowego pokolenia Jedi zostało zniszczone przez Bena Solo, udał się na Wyspę Świątynną, gdzie odciął się od Mocy, przez co w 34 ABY Rey nie była w stanie wyczuć jego obecności.<ref name="TLJ" /> Tego samego dokonał także Kanan Jarrus w czasie panowania Imperium Galaktycznego, po tym, jak utracił wzrok.<ref name="RSIS" />

== Uszkodzenie więzi z Mocą ==
Wśród użytkowników Mocy istniała również łagodniejsza wersja odcięcia się od Mocy, którym było zakłócenie więzi z tą mistyczną energią. Następowało w wyniku przeżycia jakiegoś traumatycznego wydarzenia, przez co później, gdy użytkownik próbował nawiązać połączenie z Mocą, natychmiast nachodziły go wspomnienia z traumatycznej chwili, przez co jego więź z Mocą ulegała zjawisku "uszkodzenia", które objawiało się stopniowym zapominaniem technik, których się nauczył. Po wydaniu rozkazu 66 dotknęło to Cala Kestisa, którym wstrząsnęła śmierć [[Jaro Tapal]]a, jego mistrza. Przez to podczas 5-letniego pobytu na [[Bracca|Bracce]] zapomniał większość nauk, jakie mentor mu przekazał, lecz kiedy w [[14 BBY]] zaczął ponownie działać jako Jedi, stopniowo przypominał sobie kolejne techniki, aż w końcu w pełni "naprawił" swoją więź z Mocą.<ref name="JUZ" />

== Skupiska Mocy ==
=== Planeta Mocy ===
{{SeeMain|Planeta Mocy}}
[[Plik:Planeta Mocy.png|thumb|right|250px|Życie narodziło się na [[Planeta Mocy|planecie Mocy]].]]
Planeta Mocy była szczególnym miejscem. Między innymi tam rodziły się midichloriany i całe życie we wszechświecie. Ta planeta była fundamentem łączącym Żywą i Kosmiczną Moc. Mieszkały tam [[kapłanki Mocy]]. Podczas wojen klonów przybył tam Yoda, który zamierzał poznać sekret nieśmiertelności.<ref name="D" />

=== Mortis ===
{{SeeMain|Mortis}}
Mortis był kolejną planetą zbudowaną z Mocy, która spajała tę energię z całego wszechświata, będąc jej nadajnikiem i magnesem. Jej wahania wpływały na pory dnia i roku. Ukryta była wewnątrz wielkiego monolitu, który maskował obecność żyjących tam Władców Mocy. Obecność Córki, będącej uosobieniem jasnej strony, dawała dzień, natomiast Syn, będący uosobieniem ciemnej strony, powodował nastanie nocy, w której świeciły jedynie rośliny zbudowane z Żywej Mocy. Podczas wojen klonów Anakin Skywalker z inicjatywy Ojca przeszedł test mający sprawdzić, czy był Wybrańcem. Użył wtedy Mocy z planety do jednoczesnego poskromienia Córki i Syna, dzięki czemu test Ojca wypadł pozytywnie, jednakże Skywalker wolał wrócić do Zakonu Jedi. Syn chciał się wydostać z Mortis i w wyniku jego spisków wszyscy Władcy Mocy ponieśli śmierć, a Mortis odtąd był niezamieszkany.<ref name="O" /><ref name="AoM" /><ref name="GoM" />

=== Miejsca silne Mocą ===
Niektóre planety w galaktyce były miejscami, gdzie Moc była szczególnie silna. Przykładem mógł być [[Ilum]], gdzie wydobywano związane z Mocą kryształy kyber. Inną taką planetą była Dagobah, pełna form życia i praktycznie nieskalana, gdzie Żywa Moc była szczególnie silna. Z tego powodu to miejsce było skupiskiem jasnej strony. Jedyny wyjątek stanowiła tam wypełniona ciemną stroną [[Jaskinia Zła]], która umożliwiała odbywanie prób duchowych przebywającym tam Jedi.<ref name="KSW" /> Podobnym miejscem było również Ahch-To, gdzie powstała pierwsza świątynia Zakonu Jedi. Tam również mieściło się skupisko ciemnej strony, którym była [[lustrzana jaskinia]].<ref name="TLJs" /> Istniały również planety będące skupiskami ciemnej strony jak Moraband<ref name="S">{{Wk|Sacrifice (odcinek)|Sacrifice}}</ref> czy Malachor, w czasach starożytnych należące do Sithów.<ref name="Zp" /> Obiektem kultów wielu religii niekoniecznie związanych z Mocą był księżyc Jedha.<ref name="R1p" /> Z kolei na Lothalu, gdzie mieścił się portal do świata między światami, granica pomiędzy śmiercią a życiem była zatarta.<ref name="WaaD" /> Silna Mocą byłą także [[Góra Passvaal]]<ref name="VaderIII" /> oraz [[Mustafar]], głęboko pod powierzchnią którego znajdowało się źródło ciemnej strony.<ref name="VaderV">''[[Darth Vader: Mroczny Lord Sithów 5: Wybraniec, część 5]]''</ref> To właśnie tam Darth Sidious wysłał swojego ucznia Vadera, aby osiedlił się w swojej [[Zamek Dartha Vadera|obsydianowej wieży]].<ref name="R1p" />

== Nieśmiertelność ==
{{SeeMain|Nieśmiertelność}}
=== Duchy Mocy ===
{{SeeMain|Duch Mocy}}
[[Plik:Duch Yody.png|thumb|left|250px|[[Duch Mocy]] [[Yoda|Yody]] w [[34 ABY]] ukazujący się [[Luke Skywalker|Luke'owi Skywalkerowi]].]]
[[Nieśmiertelność]] była pojęciem ściśle związanym z zagadnieniem Mocy. Mimo że po śmierci fizycznej większość żywych organizmów przenikała z Żywej Mocy, której były częścią, do Kosmicznej, zasilając ją, to po przebytych próbach i ukończonym treningu osoby wybrane mogły zatrzymać ten proces, posiadając zdolność do ukazywania się jako duch Mocy, będąc zjednoczonymi ze zakumulowaną przez siebie Żywą Mocą. Przed rozpoczęciem treningu jednak zostawały poddane odpowiednim próbom, w czasie których musiały udowodnić swoje dobre intencje i światłość w sercu. Po pozytywnym przejściu próby i ukończeniu treningu ciało takich osób w większości przypadków znikało po śmierci.<ref name="V" /><ref name="D" />

Ścieżkę do nieśmiertelności pomyślnie przeszły kapłanki Mocy. Duchy kobiet w następnych latach odpowiedzialne były za przygotowywanie innych wybranych do szkolenia w tym celu.<ref name="D" /> Mistrz Jedi Qui-Gon Jinn, szkolony przez [[Szaman Whillów|Szamana Whillów]]<ref name="Jinn data">{{SWC|data|qui-gon-jinn-biography-gallery|Qui-Gon Jinn Biography Gallery}}</ref>, chociaż także był duchem, nie mógł ukazywać swojej sylwetki ze względu na fakt nieukończenia szkolenia.<ref name="V" /> W czasie wojen klonów test u kapłanek Mocy pomyślnie zaliczył Yoda, który w czasie panowania Imperium Galaktycznego był szkolony pod okiem ducha Jinna, aby w 4 ABY także stać się jednym z nich.<ref name="S" /><ref name="TESB" /> Swoją wiedzę, jak skomunikować się z Qui-Gonem, przekazał Obi-Wanowi Kenobiemu, który zmarł w 0 BBY, także mogąc później egzystować w postaci ducha.<ref name="RotS" /><ref name="ANH" /> W 4 [[ABY]] nieśmiertelność uzyskał także Anakin Skywalker, przeszedłszy z ciemnej strony Mocy z powrotem na jasną.<ref name="RotJ" /> Zdolności tej nauczył go Yoda.<ref name="Awcmw">''[[Absolutnie wszystko, co musisz wiedzieć]]''</ref>

W niektórych przypadkach ciała osób, które osiągnęły ścieżkę do nieśmiertelności, znikały, co miało związek z późniejszą możliwością ukazywania swojej sylwetki. W czasie wojen klonów zniknęło także ciało Ojca, bytu z Mortisu.<ref name="GoM" /> Około 34 ABY zniknęło również ciało Luke'a Skywalkera, który w czasie swojego odosobnienia na Ahch-To komunikował się z duchami Mocy swoich mistrzów.<ref name="TLJ" />

Duchy Mocy rycerzy Jedi potrafiły wpływać na zjawiska atmosferyczne, podobnie jak [[Bendu]]. Przedmioty, z którymi się ukazywały, mogły dotykać żywej materii, co udowodnił Yoda, w 34 ABY pojawiając się na Ahch-To.<ref name="TLJ" />

Miejsce, gdzie granica pomiędzy życiem a śmiercią była najbardziej zatarta, stanowiła planeta Lothal.<ref name="WaaD" />

=== Duchy Sióstr Nocy ===
[[Plik:Duchy Siostr Nocy.jpg|thumb|right|250px|Duchy [[Siostry Nocy|Sióstr Nocy]].]]
Zachowanie swojej tożsamości było możliwe także poprzez wykorzystanie do tego magii Sióstr Nocy i ciemnej strony równocześnie. Dzięki temu sposobowi ich sylwetki otoczone zieloną substancją były widoczne dla tych, którzy zdecydowali się je przywołać. Zjawy jednak mogły egzystować tylko w ciemności jaskini dawnego klanu na Dathomirze, w którym znajdował się ołtarz dający im siłę.<ref name="VaV">{{Reb|Visions and Voices}}</ref> W czasie wojen klonów ich szepty usłyszeli Quinlan Vos i Obi-Wan Kenobi, którzy przybyli na planetę celem pogrzebania zwłok Asajj Ventress<ref name="Mu">''[[Mroczny uczeń]]''</ref>, a w 2 BBY Darth Maul i Ezra Bridger przywołali duchy Sióstr Nocy, używając ich eliksiru celem połączenia swoich umysłów. W zamian za to [[Zabrakowie|Zabrak]] obiecał Dathomiriankom nowe ciała, dzięki czemu te mogłyby odbudować potęgę klanu Sióstr Nocy, opętując je. Po rytuale połączenia umysłów w jaskini pojawiły się zjawy, które weszły w sylwetki przybyłych wtedy Kanana Jarrusa i Sabine Wren. Obojgu jednak udało się od nich uwolnić z pomocą Bridgera, który wybawił ducha z Sabine, wystawiając ją na światło, a następnie podstępem uwolnił Kanana. Na koniec młody Jedi zdecydował się zniszczyć ołtarz, w następstwie czego sylwetki kobiet zniknęły.<ref name="VaV">{{Reb|Vision and Voices}}</ref> Oczy opętanych przez duchy Sióstr Nocy całkowicie przybierały barwę zieloną.<ref name="VaV" />

Żyjąca w czasie wojen klonów [[Daka|Stara Daka]], wykorzystując magię Sióstr Nocy, potrafiła wytworzyć [[zombie]] z ciał swoich zmarłych sióstr, które jednak ponownie zmarły wraz ze śmiercią jej samej.<ref name="M" />

=== Tożsamość w holokronie ===
Niektórzy Sithowie znali sposób, aby zachować pewien aspekt swojej tożsamości w holokronie. W czasach Starej Republiki czynu tego dokonała Obecność, a jej artefakt po tysiącu lat odnalazł Ezra Bridger, z którym głos kobiety komunikował się kilkukrotnie, udzielając mu nauk.<ref name="Zp" /><ref name="RSIS" />

=== Tożsamość w maszynerii ===
Nieśmiertelność była jedynym celem istnienia [[Ordu Aspectu]]. Przywódca organizacji o imieniu Rur zdołał go w końcu osiągnąć przenosząc swoją świadomość do specjalnego zielonego kryształu, poprzez który mógł kontrolować maszynerię, do której zostawał podłączony. W ten sposób uniezależnił swoją osobowość od ciała i jednocześnie mógł nadal wchodzić w interakcję z żywymi istotami.<ref name="DAA" /> Kontrolowane przez kryształ z osobowością Rura maszyny mogły między innymi dzierżyć miecz świetlny i walczyć nim tak jakby robił to on sam.<ref>''[[Doktor Aphra: Gigantyczny zysk]]''</ref> Jednak w wyniku interwencji Fałszywego Rura oraz Amona, Wieczny Rur został uśpiony na kolejne tysiąclecia, z czego został wybudzony dopiero w 0 ABY, gdy twierdzę Garn ponownie odkryli Chelli Lona Aphra wraz z ojcem. Wtedy to Rur rozzłoszczony tym, że jego marzenia się nie spełnią, chciał raz jeszcze wybić wszystkich zebranych w placówce, przez co Aphra była zmuszona wysadzić twierdzę Garn, lecz zabrała ze sobą kryształ z osobowością Rura, który jednak poza maszynerią placówki stracił możliwość działania.<ref name="DAA" /> 

=== Przemawianie przez zwierzęta ===
Po zjednoczeniu z Kosmiczną Mocą wola zmarłego mogła być przekazywana przez zwierzęta. Wola nieżyjącego już Kanana Jarrusa została przekazana Ezrze Bridgerowi w czasie jego snu, kiedy słyszał głos jednego z wilków lothalskich, znajdując się na Lothalu, gdzie granica życia i śmierci była zatarta<ref name="WaaD" />, a Córka, bogini z Mortisu, była związana z jedną z convorów, Morai. Niektóry uważali nawet, że ona sama żyła w niej.<ref name="WBW" />

== Historia ==
=== Czasy starożytne ===
[[Plik:Malachor Świątynia Sithów.jpeg|thumb|left|250px|W [[Świątynia Sithów na Malachorze|świątyni Sithów na Malachorze]] odbyło się starcie pomiędzy Jedi a Sithami.]]
Życie w galaktyce narodziło się na nieznanej z nazwy planecie.<ref name="D" /> Pojęcie Mocy powstało natomiast około [[25 000 BBY]], a sama energia kultywowana była na różnych planetach, znana pod różnymi nazwami, między innymi przez Firmistów<ref name="R1p" /> i przedstawicieli rasy Lasatów.<ref name="PL" /> Z tą mistyczną siłą niezwykle związany był księżyc Jedha. Zgodnie ze zdaniem większości naukowców wziął on swoją nazwę od powstałego w czasach starożytnych Zakonu Jedi.<ref name="R1p" /> Jego członkowie, którzy osiedlili się na silnej Mocą planecie Ahch-To, wyznawali jasną stronę, od początku mając jednak na uwadze słuszność utrzymywania balansu. Założyciel organizacji zwykł medytować w stanie równowagi, co zostało uwiecznione na mozaice w pierwszej świątyni.<ref name="TLJs" />

Niebawem rycerze Jedi nauczyli się wykorzystywać powiązane z Mocą kryształy kyber do budowy mieczy świetlnych. Broń ta, bardzo często utożsamiana z samym Zakonem, w następnych stuleciach stała się niemalże symbolem ich religii.<ref name="TG" />

W pewnym momencie Jedi opuścili Ahch-To, swoją dawną siedzibę pozostawiając w rękach [[Opiekunki|Opiekunek]] z rasy [[Lanai]]. Włączyli się w życie polityczne i zobowiązali się strzec pokoju i ładu w nowo powstałym państwie znanym później jako Stara Republika.<ref name="CR">{{Wk|Citadel Rescue}}</ref>

W świątyni kyberów na Jedzie osiedlili się natomiast Strażnicy Whillów. Mimo że wielu doszukiwało się podobieństwa ich techniki [[zama-shiwo]] do [[Formy walki mieczem świetlnym|form władania mieczem świetlnym]], w przeciwieństwie do Jedi ci zdecydowali się nie udzielać w życiu politycznym, pozostając w odosobnieniu.<ref name="R1p" />

W czasie Stuletniej Ciemności<ref name="WNKP">''[[Star Wars: Walka na Księżycu Przemytników]]''</ref> kilkoro Jedi zdradziło i stało się [[Lord Sithów|lordami Sithów]], tworząc swój własny zakon. Opowiadający się po ciemnej strony Mocy, Sithowie stali się największym wrogiem Jedi.<ref name="Awcmw" />

Sithowie i Jedi nauczyli się wytwarzać holokrony. Urządzenia te służyły do gromadzenia wielu informacji, a połączenie dwóch z nich dawało dostęp do odpowiedzi na niemalże każde pytanie. Wiedza, którą można było w ten sposób zdobyć, wiązała się jednak z niebezpieczeństwem, ponieważ niemożliwe stawało się uwolnienie od niej.<ref name="THoF" />

W pewnym momencie na Malachorze, w tamtejszej świątyni Sithów, odbyło się starcie pomiędzy obydwiema organizacjami, które przeszło do historii jako Wielka Plaga na Malachorze. W czasie walki [[superbroń]] lady Sithów znanej później jako Obecność niespodziewanie uruchomiła się, sprawiając, że wszyscy obecni w jej pobliżu obrócili się w kamień. Sama zaś Obecność zachowała pewien aspekt swojej tożsamości we własnym [[Holokron Obecności|holokronie]], dzięki czemu pośmiertnie jej głos był słyszalny przez żywych, którzy zdecydowali się uruchomić archaiczne urządzenie.<ref name="Zp" />

[[Plik:Darth Bane CW.png|thumb|right|250px|[[Darth Bane]] był ostatnim ocalałym Sithem.]]
Niebawem Sithowie rozpoczęli rywalizację o rządy w galaktyce. W efekcie ich działań i trwających pomiędzy nimi sporów i podziałów przy życiu pozostał tylko jeden z nich, Darth Bane. W pewnym momencie postanowił on utworzyć Zasadę Dwóch, w myśl której w galaktyce równocześnie mogło przebywać tylko dwóch lordów: mistrz, posiadający potęgę, oraz uczeń, pożądający jej.<ref name="S" /> Na skutek doktryny Bane'a w [[1032 BBY]], kiedy Starą Republikę przemianowano w Republikę Galaktyczną, Jedi byli pewni, że żaden spośród Sithów nie pozostał przy życiu.<ref name="TPM" />

W czasach starożytnych troje przedstawicieli swojej rasy, Ojciec, Syn i Córka, posiedli niewyobrażalną dla innych zdolność korzystania z Mocy. Wiedząc, że byli w stanie nawet zniszczyć wszechświat, wycofali się na planetę Mortis, którą przenikała Moc całej galaktyki. Odtąd Córka stała się uosobieniem jasnej strony, a Syn ciemnej. Zadaniem Ojca było z kolei zaprowadzanie równowagi między nimi, w czym zastąpić miał go poszukiwany przez Jedi Wybraniec.<ref name="O" />

W pewnym momencie kapłanki Mocy poznały sposób, który umożliwiał im pośmiertną manifestację jako duchy Mocy. Kiedy zamiast z Kosmiczną zjednoczyły się z Żywą Mocą, osiedliły się na planecie, na której powstało życie i stamtąd obserwowały to, co działo się w galaktyce.<ref name="D" />

=== Upadek Republiki Galaktycznej ===
==== Galaktyka ku wojnie ====
W czasach panowania Republiki Galaktycznej nastąpiły zmiany wśród starszyzny Zakonu Jedi; tytuł [[Mistrz Zakonu|Mistrza Zakonu]] otrzymał Mace Windu, a [[Wielki Mistrz|Wielkiego Mistrza]] – Yoda.<ref name="Awcmw" />

W czasach poprzedzających blokadę Naboo [[Mroczny Lord Sithów]] Darth Plagueis, zgodnie z legendą, nauczył się tworzyć życie, wykorzystując do tego midichloriany. Miał także umieć ratować od śmierci tych, których naprawdę kochał. Pewnego razu jego uczeń Darth Sidious zamordował go, podczas gdy ten spał.<ref name="Sidious">{{SWC|data|darth-sidious-biography-gallery|Darth Sidious Biography Gallery}}</ref> Sidious wziął pod swoje skrzydła [[Dathomirianie|dathomiriańskiego]] ucznia, który był synem przywódczyni klanu Sióstr Nocy, matki Talzin, któremu nadał imię Darth Maul.<ref name="Zp" /> Sam zaś zaangażował się w życie polityczne swojej planety Naboo, stając się [[senator]]em znanym jako Sheev Palpatine.<ref name="TPM" />

[[Plik:Anakin Padawan TPM.jpg|thumb|left|250px|[[Anakin Skywalker]], uznany przez Jinna za wybrańca, był szkolony przez [[Obi-Wan Kenobi|Obi-Wana Kenobiego]].]]
W pewnym momencie mistrz Jedi Qui-Gon Jinn rozpoczął badania nad Żywą Mocą. Dzięki naukom u Szamana Whillów poznał sposób, aby pośmiertnie zjednoczyć się z tą przestrzenią mistycznej siły.<ref name="Jinn data" /> W 32 BBY, w czasie eskortowania [[Królowa|królowej]] [[Padmé Naberrie]], Jinn odkrył Wybrańca, za którego uważał Anakina Skywalkera – chłopca z Tatooine. Na podstawie słów jego matki, Shmi, mężczyzna wywnioskował, iż został on poczęty przez Moc. Kiedy razem z nim, Qui-Gon opuszczał pustynną planetę, został zaatakowany przez Maula. Po krótkim starciu mistrzowi Jedi udało się jednak uciec od napastnika.<ref name="TPM" />

Po powrocie na Coruscant, stolicę Republiki, a zarazem główną siedzibę Zakonu Jedi, Jinn przedstawił Anakina Najwyższej Radzie, jednak ta, wyczuwszy jego mglistą przyszłość oraz ogarniający go lęk, odmówiła poddania go próbom. Zleciła jednak Jinnowi eskort królowej Amidali z powrotem na Naboo. Nie mając co zrobić z młodym Skywalkerem, Qui-Gon zabrał go ze sobą.<ref name="TPM" />

W czasie próby odbicia planety z rąk [[Federacja Handlowa|Federacji Handlowej]], Jinn oraz jego padawan Obi-Wan Kenobi ponownie spotkali się z Maulem. W czasie [[Pojedynek na Naboo|pojedynku]] Qui-Gon został zabity, a walczący z nim Sith okaleczony przez Kenobiego. Po tych wydarzeniach w imieniu Najwyższej Rady, Yoda zgodził się na trening Anakina, jego szkolenie powierzając Obi-Wanowi.<ref name="TPM" />

==== Wojny klonów ====
W [[22 BBY]] za sprawą machinacji Sidiousa w galaktyce wybuchły wojny klonów, co spowodowało zaburzenia Mocy. Sam Palpatine z kolei potajemnie dowodził obydwiema stronami konfliktu, czyli Republiką i Separatystami, których oficjalnym liderem był jego uczeń Darth Tyranus. Anakin Skywalker zaś, łamiąc [[Kodeks Jedi]], zawarł związek małżeński z Padmé Amidalą, ówcześnie pełniącą funkcję senatora. Jedi stanęli na czele [[Wielka Armia Republiki|Wielkiej Armii Republiki]], wchodząc w wir wojny.<ref name="AotC" /> Swoje postępowanie, uznawane przez niektórych za odejście od klasycznych wartości, tłumaczyli obowiązkiem zachowania pokoju, nie bacząc na środki, których używali.<ref name="Mu" />

W trakcie trwania wojny klan Sióstr Nocy, Dathomirianek wykorzystujących zarówno ciemną stronę, jak i swoją magię, został doszczętnie wybity przez [[Grievous]]a, [[generał]]a Separatystów. W czasie walki jedna z wiedźm, Daka, wytworzyła zombie z ciał swoich zmarłych sióstr, co jednak nie uratowało dziedzictwa klanu.<ref name="M">{{Wk|Massacre}}</ref> Kobiety pośmiertnie jednak były w stanie egzystować jako duchy<ref name="VaV" />, a ich głosy usłyszeli Obi-Wan Kenobi i Quinlan Vos w czasie pogrzebu Asajj Ventress<ref name="Mu" />. W 19 BBY matka Talzin, aby we władaniu Mocą dorównywać Jedi i Sithom, wyssała Żywą Moc z Mistrzów Dagoya, silnych Mocą starożytnych mistyków z planety Bardotta. Nie darzyli oni Zakonu Jedi zaufaniem, gdyż wcześniejsze wcielanie bardottańskich dzieci w szeregi Jedi uważali za porywanie i postępowanie wbrew ich woli. Starożytne proroctwo głosiło, że jeśli Dagoyańscy Mistrzowie zaczną znikać i nie zostaną odnalezieni, ciemność pochłonie galaktykę. Działania Talzin zostały odebrane za ziszczenie się proroctwa. Pomimo niechęci do Zakonu Jedi, Dagoyańscy Mistrzowie ostatecznie zgodzili się współpracować z wysłanym przez Republikę Mace'em Windu. Za jego sprawą plan Talzin nie powiódł się, a sama kobieta nie pochłonęła zgromadzonej przez siebie uprzednio Żywej Mocy.<ref name="TDI" />.

W [[20 BBY]] Ojciec, bóg z Mortisu, dowiedział się o Anakinie Skywalkerze. Chcąc sprawdzić, czy rzeczywiście był on Wybrańcem, wezwał go podstępnie na swoją planetę, gdzie nakazał swojej Córce i Synowi porwanie jego towarzyszy, mistrza Obi-Wana Kenobiego i padawankę Ahsokę Tano. Skywalker miał zaś wybrać, które z nich ocali. Kiedy okazało się, że zapanował zarówno nad Córką, jak i Synem, Ojciec uwierzył, że to właśnie on był ziszczeniem się przepowiedni. Poprosił wtedy Anakina, aby zastąpił go, kontrolując Syna i Córkę na planecie, gdyż jak uważał, jego czas zmierzał ku końcowi. Rycerz Jedi jednak wolał wrócić do Zakonu, aby wciąż udzielać się w wojnach klonów. Usłyszawszy to, Ojciec nie nalegał go do zmiany decyzji.<ref name="O" />

Szybko jednak okazało się, że Syn miał zgoła inne plany. Po tym, jak dał ciemnej stronie przejąć nad sobą całkowitą kontrolę, próbował zatrzymać przybyłych Jedi na planecie, aby ukraść ich statek i tym sposobem opuścić układ, przejmując kontrolę nad galaktyką. W tym celu, wykorzystując swoje umiejętności, sprawił, że Tano została pochłonięta przez mrok. Kiedy dziewczyna wykonała wszystko, czego od niej oczekiwał, uśmiercił ją. Następnie, kiedy szedł z zamiarem zamordowania Ojca, w obronie swojego rodziciela stanęła Córka. Syn wyrzucał sobie potem śmierć swojej siostry, która według niego była jedyną osobą, która go rozumiała. Anakin Skywalker począł opłakiwać śmierć swojej padawanki. Wolą okaleczonej Córki natomiast było przekazanie swojego życia właśnie jej. Odprawiając specjalny rytuał, Ojciec w towarzystwie Skywalkera, który był Wybrańcem, przywrócił ją do życia.<ref name="AoM" /> Od tego momentu Córka była w pewien sposób powiązana z jednym z convorów i sprawowała opiekę nad Tano w jej dalszym życiu. Zwierzę [[Togrutanie|Togrutanka]] określała jako Morai.<ref name="WBW" /><ref name="Morai" />

[[Plik:Poswiecenie Corki.jpg|thumb|right|250px|Okaleczona przez [[Syn]]a [[Córka]] oddała swoje życie [[Ahsoka Tano|Ahsoce Tano]].]]
Syn jednak nie dał za wygraną i pokazawszy Skywalkerowi jego przyszłość, przeciągnął go na swoją stronę. Ojciec jednak, nie chcąc zaburzyć granicy czasu, wymazał wybrańcowi to, czego według niego nigdy nie powinien był zobaczyć po to, aby równowaga Mocy została w przyszłości przywrócona. Aby wzbudzić litość w swoim Synu, Ojciec popełnił samobójstwo. Widząc umierającego rodziciela, Syn podszedł do niego, lecz wtedy został śmiertelnie ugodzony mieczem świetlnym Anakina. Przed dokonaniem żywota Ojciec powiedział Anakinowi, że tak jak przywrócił równowagę na Mortisie, tak kiedyś przywróci ją w całej galaktyce. Wypowiedziawszy te słowa, mężczyzna dokonał żywota, a jego ciało pośmiertnie zniknęło.<ref name="GoM" />

W 19 [[BBY]] Yoda dostał polecenie od ducha Qui-Gona Jinna, aby udał się na Dagobah. Na tej jednej z najczystszych planet galaktyki, komunikując się z Wielkim Mistrzem poprzez midichloriany, Jinn powiedział mu, iż został wybrany, aby egzystować pośmiertnie, zamiast z Kosmiczną Mocą jednocząc się z Żywą. Nim jednak miał zostać poddany przez niego szkoleniu, Yoda musiał pozytywnie przejść próby u kapłanek Mocy. W tym celu, dając się prowadzić tej mistycznej sile, mężczyzna trafił na planetę Mocy. Następnie został skierowany na Moraband, planetę w przeszłości należącą do Zakonu Sithów.<ref name="V" /><ref name="D" />

Wyczuwszy w Mocy lokalizację Yody, zastanawiając się, czego Wielki Mistrz mógł poszukiwać na zakazanej dla Jedi planecie, Darth Sidious wraz ze swoim uczniem Tyranusem odprawili specjalny rytuał, wykorzystując do tego magię Sithów, aby przeniknąć do jego wizji. Po przebytych próbach zaś Yoda mógł rozpocząć trening u Jinna.<ref name="S" />

Pod koniec wojny Darth Sidious, manipulując uczuciem młodego Skywalkera, jakim ten darzył swoją żonę, przeciągnął go podstępem na ciemną stronę, nadając mu sithańskie imię Darth Vader, co z racji że był on Wybrańcem, znacznie osłabiło zwolenników jasnej strony. Po niedługim czasie większość rycerzy Jedi rozproszonych w galaktyce została wymordowana na skutek ciągnącej się czystki Jedi, a sam Zakon zlikwidowany. W czasie pojedynku ze swoim mistrzem Vader został okaleczony do tego stopnia, że do końca swoich dni musiał chodzić przyodziany w [[Zbroja Dartha Vadera|czarną zbroję]]. Rozpoczął się totalitarny reżim Imperium Galaktycznego, który wytępił rządy Republiki. Jednymi z nielicznych Jedi, którym udało się uniknąć zagłady, byli Yoda i Obi-Wan Kenobi.<ref name="RotS" /> Przeżył także Caleb Dume, uczeń [[Depa Billaba|Depy Billaby]], który porzuciwszy przeszłość, przybrał imię Kanan Jarrus, ukrywając się przed czystkami imperatora, którym ogłosił się sam Palpatine<ref name="DUME" />. Przeżyła także Ahsoka Tano, która jednak w roku upadku Republiki opuściła Zakon, straciwszy do niego zaufanie po tym, jak została niesłusznie oskarżona o morderstwo.<ref name="TWJ">{{Wk|The Wrong Jedi}}</ref>

Przed śmiercią spowodowaną brakiem woli życia po przejściu swojego męża na ciemną stronę Mocy Padmé Amidala wydała na świat dwoje potomstwa – Luke'a i Leię. Po naradzie Yoda, Kenobi i senator z Alderaanu [[Bail Organa]] ustalili, że niemowlęta musiały zostać rozdzielone, tak aby imperator nie dowiedział się o ich pochodzeniu. Myśleli wtedy bowiem, że Vader zginął w czasie [[Pojedynek na Mustafarze|pojedynku na Mustafarze]]. Zgodnie z postanowieniem dziewczynką miał się zająć [[Organa]], adoptując ją jako własną córkę. Chłopca z kolei miano oddać pod opiekę przybranego wujka, [[Owen Lars|Owena Larsa]]. Kiedy Obi-Wan oświadczył, iż on także uda się na Tatooine, by z ukrycia strzec bezpieczeństwa Luke'a, Yoda powiedział mu o możliwości zjednoczenia się z Żywą Mocą. Dodał też, że nauczy go kontaktować się z duchem Qui-Gona Jinna. Sam zaś udał się na Dagobah, aby jeszcze bardziej zgłębiać tajniki mistycznej energii.<ref name="RotS" />

=== Mroczne czasy ===
:''Przez tysiące pokoleń Jedi strzegli pokoju i ładu w galaktyce, nim nastały ponure czasy, czasy Imperium.''<ref>''For over a thousand generations, the Jedi Knights were the guardians of peace and justice in the Old Republic. Before the dark times, before the Empire'', tłumaczenie własne</ref>
:— [[Obi-Wan Kenobi]].
[[Plik:Nrots17-1-.jpg|thumb|left|250px|Przekazany pod opiekę [[Lars]]om, Luke Skywalker stanowił nadzieję Jedi na przywrócenie równowagi Mocy.]]
W czasie panowania Imperium Darth Sidious zainteresował się legendami o portalu prowadzącego do świata między światami, gdzie nie istniał czas. Badania zaprowadziły jego jednostki na Lothal, gdzie przez kolejne szesnaście lat poszukiwano tam zaginionego starożytnego sanktuarium.<ref name="WBW" />

W czasie swojego odosobnienia Yoda i Obi-Wan kontaktowali się ze sobą, używając Mocy.<ref name="Lokacje" /> W 4 ABY, wykorzystując technikę porozumiewania się za pomocą midichlorianów, Yoda przemówił do Kanana Jarrusa oraz Ezry Bridgera, którego dawny padawan wziął sobie za ucznia, którzy znajdowali się w świątyni Jedi na Lothalu. W czasie konwersacji z Yodą przed Bridgerem otworzył się pewien aspekt świata między światami, z którego powrócił z kryształem kyber o niebieskiej barwie.<ref name="DJ (Reb)" />

W 3 BBY, szukając odpowiedzi na to, w jaki sposób pokonać ciemną stronę, Bridger i Jarrus powrócili na Lothal, do tamtejszej świątyni, tym razem zabierając ze sobą Ahsokę Tano. Wtedy to Yoda otworzył przed Ezrą pewien aspekt świata między światami, fizycznie ukazując mu swoją sylwetkę. Kiedy padawan postawił Yodzie pytanie, na które odpowiedzi tak bardzo pożądał, sędziwy Jedi odesłał go na świat Malachor.<ref name="Zm" />

Działania trojga użytkowników jasnej strony przyciągnęły na Lothal parę [[Inkwizycja|inkwizytorów]], [[Siódma siostra|siódmą siostrę]] i [[Piąty brat|piątego brata]], którzy zameldowali o tym swojemu zwierzchnikowi, Darthowi Vaderowi.<ref name="Zm" /> Ten z kolei poinformował o tym swojego mistrza Dartha Sidiousa, którego wysłannicy pod wodzą [[Minister|ministra]] [[Veris Hydan|Verisa Hydana]] niezwłocznie rozpoczęli eksplorację sanktuarium.<ref name="WaaD" />

Tano, Bridger i Jarrus za radą Yody udali się do malachorskiej świątyni Sithów. Natknęli się tam na Maula, który porzucił bycie Sithem i rozpoczął działać na własną rękę. Dathomirianin razem z Ezrą zdobył holokron Obecności, który spoczywał tam od wielkiej plagi. Następnie mężczyzna zaoferował pomoc przybyłym w walce z inkwizytorami, mordując piątego brata i siódmą siostrę. Kiedy jednak Bridger na jego polecenie umieścił holokron w specjalnym ołtarzu, uruchamiając tym samym spoczywającą tam superbroń, Maul zdradził sojuszników, trwale oślepiając Jarrusa i tocząc niedługą walkę w Tano. Ta jednak, mając na względzie dobro Ezry, odparła atak ze strony przybyłego na miejsce swojego dawnego mistrza Vadera.<ref name="Zp" /> Kiedy Jarrus i Bridger opuścili świątynię, Ahsoka przegrała walkę, jednak uniknęła śmierci, zostając wciągnięta do świata między światami przez Ezrę, który przedostał się do niego dwa lata później.<ref name="WBW" />

Po tych wydarzeniach Kanan odciął się od Mocy. Pod nieuwagę swojego mistrza Ezra słuchał porad głosu Obecności wydobywającego się ze zdobytego uprzednio holokronu. W 3 BBY jednak Jarrus został wezwany przez Bendu, istotę stojącą pomiędzy światłem a ciemnością, która jak sądziła, postępowała w ten sposób zgodnie z prawdziwą wolą Mocy. Dzięki Bendu mężczyzna nauczył się jeszcze bardziej wykorzystywać pozostałe zmysły. Dzięki temu w następnych latach mógł funkcjonować, poznając otoczenie przez Moc.<ref name="RSIS" />

Maul także nie dał za wygraną. Jego celem było bowiem poznanie lokalizacji Obi-Wana Kenobiego, który dwadzieścia dziewięć lat wcześniej odpowiadał za jego kalectwo. Grożąc śmiercią jego przyjaciół, Zabrak namówił Bridgera, aby połączyli holokron Obecności i ten należący do Jarrusa. Zanim jednak obydwaj posiedli pożądaną przez siebie wiedzę, przeszkodził im Kanan, który będąc w blasku urządzeń, był w stanie widzieć fizycznie. Maul dowiedział się wtedy, że Kenobi jeszcze żył i znajdował się na Tatooine, gdzie po raz pierwszy zetknął się z jego mistrzem w czasie blokady Naboo.<ref name="THoF" />

Na skutek połączenia holokronów Maul był w stanie tworzyć swoją iluzję, którą widział tylko Ezra. W ten sposób zwabił młodego Jedi na Dathomirę, gdzie za pomocą specjalnego eliksiru obaj ponownie zjednoczyli swoje umysły. W efekcie Bridger, zmanipulowany przez Zabraka, poznał, że odpowiedzią na zniszczenie Sithów był Obi-Wan Kenobi. Maul za to poznał lokalizację planety, na której przebywał poszukiwany przez niego mistrz. Działanie to jednak skutkowało przywołaniem duchów zmarłych Sióstr Nocy. Zjawy opętały wtedy przybyłych na miejsce Kanana Jarrusa i Sabine Wren. Ezra jednak uwolnił ich, wystawiając ich na światło, ponieważ duchy mogły się ukazywać tylko w ciemności świątyni, w pobliżu ołtarza, który na koniec padawan zniszczył, sprawiając, że sylwetki kobiet zniknęły.<ref name="VaV" /> Sam Maul śmierć poniósł niedługo później, zabity właśnie przez Kenobiego na Tatooine.<ref name="TS" />

W 1 BBY mentor Ezry Bridgera, Kanan Jarrus, poniósł śmierć, poświęcając swoje życie, aby ratować pozostałych [[Widma|załogantów ''Ghosta'']]. Tuż przed dokonaniem żywota jego oczy ponownie stały się zielone, tracąc szarą barwę, którą miały, gdy ten był jeszcze ociemniały.<ref name="JN" /> Udając się na tymczasowe odosobnienie, Ezrze ukazały się loth-wilki. Jeden z nich przedstawił mu się rodowym imieniem jego mistrza, Dume, i odesłał go do lothalskiej świątyni Jedi, która miała być w niebezpieczeństwie.<ref name="DUME" /> W późniejszym czasie Bridger interpretował zwierzę jako głos Kanana przemawiający do niego z Żywej Mocy.<ref name="WBW" />

[[Plik:Brama.jpg|thumb|right|250px|W [[0 BBY]] do świata między światami przedostał się [[Ezra Bridger]].]]
Słuchając wilka, chłopak razem z przyjaciółmi udał się pod sanktuarium. Wykorzystując odnaleziony tam ołtarz z wizerunkami bogów z Mortisu, przedostał się do portalu, gdzie spotkał Morai<ref name="Morai">{{SWC|data|morai|Morai}}</ref> będącą w pewien sposób połączoną z nieżyjącą od lat Córką. Kiedy convor pokazał chłopakowi ołtarz, w którym zobaczył Ahsokę Tano walczącą z Vaderem przed dwoma laty, ten bez wahania wyciągnął ją. Dawna padawanka powstrzymała młodego Jedi przed zrobieniem tego samego względem Kanana. Oznajmiła, że jeżeli postąpiłby w taki sposób, jego mistrz by przeżył, podczas gdy śmierć poniósłby on sam. Kiedy Ahsoka i Ezra postanowili wydostać się z przestrzeni, w jednym z ołtarzy ujawnił się sam imperator. Mężczyzna chciał ściągnąć do siebie Bridgera. Tano zaś, upewniwszy się o jego bezpieczeństwie, ponownie eksportowała się na Malachor, skąd ściągnął ją Ezra, i udała się w kierunku świątyni w towarzystwie Morai. Ezra także opuścił świat między światami. Po zamknięciu go razem z przyjaciółmi zniszczył portal prowadzący do niego, aby Imperium nie mogło się do niego przedostać. Po tych wydarzeniach lothalska świątynia Jedi zniknęła. Znajdując się w miejscu,
w którym wcześniej stała budowla, chłopak ponownie zobaczył wilka. Zinterpretował to jako ostatnie spotkanie z mistrzem.<ref name="WBW" />

Niebawem rebelianci rozpoczęli atak na [[Capital City]]. W pewnym momencie Bridger dobrowolnie udał się do [[Wielki admirał|wielkiego admirała]] Mitth'raw'nuruody, który w zamian za jego kapitulację miał zaprzestać ostrzału miasta. Chiss zaprowadził młodego Jedi przed hologram imperatora, wygenerowany tak, aby przedstawiać go z czasów poprzedzających formację jego państwa. Palpatine wskazał chłopakowi mury świątyni. Według niego to on odpowiadał za jej zniszczenie. Sidious dodał, że jeszcze przed destrukcją część budowli rozkazał zabezpieczyć. Następnie, kiedy obaj weszli do wnętrza ocalałej części sanktuarium, Sith chciał zmusić padawana, aby jeszcze raz otworzył przed nim portal. Celem osiągnięcia tego pokazał mu jego rodziców. Ezra jednak nie miał zamiaru współpracować z imperatorem. W efekcie, używając Mocy, zniszczył pozostałości po świątyni. Następnie odparł atak [[Gwardia Imperialna|Gwardii Imperialnej]]. Kiedy z powrotem znalazł się na mostku, spostrzegł, że okręt był atakowany przez purrgile. Ostatecznie chłopak zdecydował się tam pozostać, ostatecznie razem z nimi i z trzymanym przez nie Thrawnem zniknąć w [[Nadprzestrzeń|nadprzestrzeni]].<ref name="FRaF">{{Reb|Family Reunion – and Farewell}}</ref>

W czasie swoich rządów Imperium rozpoczęło budowę Gwiazdy Śmierci, stacji w zamyśle zdolnej do niszczenia planet. Wszczęto wydobywanie kryształów kyber z różnych rejonów galaktyki, aby zasilić superlaser ostatecznej broni.<ref name="Wsw">{{Reb|W szeregach wroga}}</ref><ref name="TO">{{Reb|The Occupation}}</ref> Monarchia rozpoczęła także wydobywanie minerału ze świątyni na Jedzie. Wyeksmitowani z niej zostali przebywający tam Strażnicy Whillów, którzy od tej pory dawali nauki mieszkańcom [[Jedha City|Świętego Miasta]] w czasie jego okupacji.<ref name="R1p" />

=== Galaktyczna wojna domowa ===
W 0 BBY grupa rebelianckich szpiegów zrzeszonych w jednostce [[Łotr 1 (jednostka)|Łotr 1]] wykradła plany Gwiazdy Śmierci. W czasie jej działań jednak zniszczone zostało jedhańskie Święte Miasto oraz jego okoliczne tereny.<ref name="R1" /> Niedługo po [[Bitwa o Scarif|bitwie o Scarif]] uciekająca przed siłami Imperium [[Książę|księżniczka]] Alderaanu, Leia Organa wysłała dane razem ze swoimi droidami – C-3PO i [[R2-D2]] – na Tatooine, gdzie miał je odebrać Obi-Wan Kenobi. Ostatecznie jednak trafiły one w ręce brata księżniczki, który podobnie jak ona nie zdawał sobie sprawy z ich pokrewieństwa. Niedługo potem roboty zostały przez niego dostarczone Obi-Wanowi, który w czasie swojego odosobnienia przybrał imię Ben. Mężczyzna wiedział, jak ważna dla Rebelii była zawartość dysku, dlatego też poprosił młodego chłopaka o pomoc w podróży na Alderaan, aby dostarczyć go senatorowi Organie. Powiedział mu też, że jego ojciec, w przeciwieństwie do wersji jego wuja, nie był nawigatorem, lecz rycerzem Jedi. Aby jednak nie zwieźć syna swojego dawnego ucznia na ciemną stronę, Obi-Wan powiedział mu, że za śmierć jego przodka odpowiadał Darth Vader, którym w rzeczywistości był sam ojciec Skywalkera.<ref name="ANH" />

W drodze na Alderaan, przebytej na pokładzie pilotowanego przez Hana Solo ''[[Millennium Falcon]]a'', Kenobi udzielił Skywalkerowi podstawowych lekcji, których w czasach Startej Republiki udzielano adeptom Jedi. W międzyczasie jednak sama planeta została zniszczona przez Gwiazdę Śmierci. Kiedy towarzysze to spostrzegli, zostali wciągnięci na pokład Gwiazdy Śmierci. Tam Luke oraz Han w towarzystwie [[Chewbacca|Chewbacci]] uratowali przetrzymywaną w celi Leię, a Kenobi stoczył [[Pojedynek na I Gwieździe Śmierci|pojedynek]] z Vaderem. Pod koniec walki został zabity, jednak z racji przebytego uprzednio treningu zamiast z Kosmiczną zjednoczył się z Żywą Mocą, dzięki czemu mógł egzystować jako duch. Po pojedynku Obi-Wan, komunikując się z Luke'em poprzez midichloriany, nakazał mu uciekać.<ref name="ANH" />

Po powrocie na [[Yavin 4]], gdzie mieściła się siedziba powstałego w opozycji do Imperium, Sojuszu dla Przywrócenia Republiki, Luke razem z [[Flota Sojuszu Rebeliantów|flotą]] rozpoczął atak na Gwiazdę Śmierci. Dzięki temu, że posłuchał głosu Bena, udało mu się wystrzelić torpedę w słaby punkt stacji, tym samym niszcząc ją. Jedynym ocalałym członkiem jej personelu był Darth Vader.<ref name="ANH" />

Tymczasem Luke w czasie wielu misji, które przeprowadzał na rzecz Sojuszu, wielokrotnie spotykał się z kulturą Jedi, która dodatkowo wzbogacała jego wiedzę.<ref name="WNKP" /><ref>''[[Star Wars 13: Osaczony Vader, część 3]]''</ref>

=== Działalność Luke'a Skywalkera ===
:''Nastał czas, aby Jedi przestali istnieć.''<ref>''It's time for the Jedi to end.'', tłumaczenie własne</ref>
:— [[Luke Skywalker]].<ref name="TLJ" />
[[Plik:Uczniowie.png|thumb|250px|left|Luke ze swoimi uczniami.]]
W 0 BBY zaś dwóch pozostałych Jedi, Kenobi i Yoda, rozpoczęło trening Luke'a Skywalkera, syna Anakina. Obaj osiągnęli ścieżkę do nieśmiertelności.<ref name="ANH" /><ref name="TESB" /> W 4 ABY Sojusz dla Przywrócenia Republiki pokonał Imperium, a na skutek ponownego przejścia Vadera na jasną stronę za sprawą jego syna, Palpatine zginął, w efekcie czego równowaga została zaprowadzona. Odkupiony Anakin osiągnął ścieżkę do nieśmiertelności, przez co mógł manifestować swoją obecność jako duch.<ref name="RotJ" />

Luke Skywalker z kolei kontynuował poszukiwania artefaktów po upadłym Zakonie Jedi oraz osób wrażliwych na Moc, w przyszłości mogących zasilić nowy zakon, w czym pomagał mu [[Lor San Tekka]].<ref name="LS">{{SWC|data|luke-skywalker|Luke Skywalker}}</ref> Rozpoczął także nauczanie swojej bliźniaczej siostry, Leii Organy, równie silnej jak on, która jednak zdecydowała się oddać życiu politycznemu, co uniemożliwiało jej długie przebywanie w odosobnieniu. Podjęła taką decyzję, gdyż uznała, że najlepiej przysłużyłaby się galaktyce działalnością w [[Senat Galaktyczny (Nowa Republika)|Senacie]].<ref name="TLJs" /> Wtedy więc Luke zaczął trenować jej syna Bena Solo, który jednak znajdując się pod wpływami Snoke'a, zniszczył dorobek swojego wuja, przechodząc na ciemną stronę i zaburzając panującą równowagę. Dołączył do Najwyższego Porządku, siły militarnej swojego nowego mistrza. W opozycji do niej, Leia Organa stanęła na czele Ruchu Oporu, nie uzyskawszy akceptacji władz [[Nowa Republika|Nowej Republiki]]. Luke zaś, obwiniając się za to, co się zdarzyło, udał się na odosobnienie na Ahch-To, gdzie mieściła się pierwsza świątynia Jedi. W 34 ABY odnalazła go tam wrażliwa na Moc, Rey.<ref name="TFA" />

Luke początkowo stawiał opór, nie chcąc rozpocząć treningu Rey. Obwiniał upadły Zakon Jedi o to, że ciemna strona przez dekady rządziła galaktyką. Pretensje miał także do Obi-Wana Kenobiego, którego w przeszłości darzył wielkim szacunkiem, gdyż w jego opinii to on odpowiadał za wyszkolenie Dartha Vadera. Mimo to ostatecznie zgodził się udzielić dziewczynie trzech lekcji. Kiedy ta opuściła go, mężczyzna, wykorzystując Moc, wykreował projekcję siebie samego z przeszłości na Crait, gdzie spotkał się z Kylo Renem. W efekcie jego działań, Ruch Oporu mógł bezpiecznie opuścić planetę. Zmęczony tym, co zaszło, Luke Skywalker zmarł, spoglądając na dwa słońca nad horyzontem Ahch-To, a jego ciało zniknęło po śmierci, tak samo jak te należące do Yody i Obi-Wana.<ref name="TLJ">''[[Ostatni Jedi]]''</ref>

W międzyczasie Nowa Republika, powołana w miejsce Sojuszu Rebeliantów, została osłabiona przez Najwyższy Porządek. Organizacja militarna Snoke'a wysadziła jej stolicę znajdującą się na [[Hosnian Prime]]. Walki z Porządkiem kontynuował wtedy dowodzony przez Leię Organę Ruch Oporu.<ref name="TFA" />

== Poza światem ''Gwiezdnych wojen'' ==
:''Naukowcy sugerują, że to jest pewnego rodzaju pole energii generowane przez żywe stworzenia. […] Moc otacza wszystkich i każdego. […] Znajomość Mocy i wiedza, jak nią manipulować, dawały Jedi ich specyficzną siłę.''
:— George Lucas.<ref name="Swex">[http://swex.pl/2011/09/moc-u-zrodel-powstania/ Moc - u źródeł powstania] na [[Star Wars Extreme|''Star Wars'' Extreme]]</ref>
[[Plik:4th.png|thumb|right|250px|Logotyp [[Star Wars Day|''Star Wars'' Day]].]]
Moc pojawiała się na kartach scenariusza do ''[[Nowa nadzieja|Nowej nadziei]]'' od samego początku, mimo że sama koncepcja legendarnej wszechobecnej siły wielokrotnie ulegała zmianie, przez moment przybierając nawet formę podobną do kryształu kyber.<ref>''[[Świat Gwiezdnych Wojen: Kronika ilustrowana]]''</ref>

W [[2011]] zgodnie z koncepcją [[George Lucas|George'a Lucasa]] w serialu animowanym ''[[Wojny klonów (serial 3D)|Wojny klonów]]'' pojawili się Władcy Mocy. Szósty sezon serii, wyemitowany w roku [[2014]], przedstawił z kolei ścieżkę do zachowania swojej tożsamości po fizycznej śmierci.

Tworząc serial ''[[Rebelianci]]'', [[Dave Filoni]] chciał zaprezentować potęgę Mocy w inny sposób, niż robiono to dotychczas. Przestrzeń, którą ostatecznie stał się świat między światami, wyobrażał sobie jako obszar wśród gwiazd. Ostateczne wyjaśnienie kwestii przyszło wraz z emisją ostatniego sezonu serii.<ref name="WBWtv" />

Już po trzech latach od premiery [[Nowa nadzieja (adaptacja powieściowa)|adaptacji powieściowej ''Nowej nadziei'']] pojęcie ''Moc'' przeszło do popkultury, podobnie jak sformułowanie ''Niech Moc będzie z tobą'' (''May the Force be with you'').<ref name="4th">{{SWC||may-the-4th|May the 4th}}</ref>

W 4 maja [[1979]] roku [[plwiki:Alan Arnold|Alan Arnold]], chcąc pogratulować [[plwiki:Margaret Thatcher|Margaret Thatcher]], która stała się pierwszą kobietą w historii na stanowisku premiera Wielkiej Brytanii, powiedział do niej ''May the Fourth be with you'', co miało nawiązywać do bieżącej daty. Na pamiątkę tego wydarzenia 4 maja co roku przypada [[Star Wars Day|''Star Wars'' Day]], który po wykupieniu [[Lucasfilm Ltd.]] przez [[The Walt Disney Company]] stał się oficjalnym dniem fanów sagi.<ref name="4th" />

W języku angielskim słowo ''the Force'', którym określana jest Moc, w fizyce odnosi się do polskiego pojęcia siły.

== Przypisy ==
{{Scroll box|
{{Przypisy|2}}
}}

== Źródła ==
{{Scroll box|
*''[[Mroczne widmo]]''
*''[[Atak klonów]]''
*{{Wk|Hunt for Ziro}}
*{{Wk|Nightsisters}}
*{{Wk|Overlords}}
*{{Wk|Altar of Mortis}}
*{{Wk|Ghosts of Mortis}}
*{{Wk|Monster}}
*{{Wk|Massacre}}
*{{Wk|Citadel Rescue}}
*{{Wk|Prisoners}}
*{{Wk|The Gathering}}
*{{Wk|The Wrong Jedi}}
*{{Wk|Voices}}
*{{Wk|Destiny}}
*{{Wk|Sacrifice (odcinek)|Sacrifice}}
*{{Wk|The Disappeared, Part I}}
*{{Wk|The Disappeared, Part II}}
*''[[Mroczny uczeń]]''
*''[[Zemsta Sithów]]''
*''[[Darth Vader: Mroczny Lord Sithów 1: Wybraniec, część 1]]''
*''[[Darth Vader: Mroczny Lord Sithów 2: Wybraniec, część 2]]''
*''[[Darth Vader: Mroczny Lord Sithów 3: Wybraniec, część 3]]''
*''[[Darth Vader: Mroczny Lord Sithów 4: Wybraniec, część 4]]''
*''[[Darth Vader: Mroczny Lord Sithów 5: Wybraniec, część 5]]''
*''[[Darth Vader: Mroczny Lord Sithów 15: Płonące wody, część 3]]''
*''[[Jedi: Upadły zakon]]'' {{1stIDa|Wiatr Życia}}
*''[[Rebelianci: Iskra rebelii]]''
*{{Reb|Powrót dawnych mistrzów}}
*{{SWR|Nagroda za Jedi}}
*{{Reb|W szeregach wroga}}
*{{Reb|Dzień Imperium (odcinek)|Dzień Imperium}}
*{{Reb|Siły wsparcia}}
*{{Reb|Droga Jedi}}
*{{Reb|Galaktyka w ogniu}}
*''[[Rebelianci: Oblężenie Lothal]]''
*{{Reb|Dwóch zawsze ich jest}}
*{{Reb|Przyszłość Mocy}}
*{{Reb|Proroctwo Lasatów}}
*{{Reb|Wezwanie (sezon 2)|Wezwanie}}
*{{Reb|Zasłona mroku}}
*{{Reb|Zmierzch padawana}}
*''[[Rebels: Steps Into Shadow]]''
*{{Reb|The Last Battle}}
*{{Reb|The Holocrons of Fate}}
*{{Reb|Visions and Voices}}
*{{Reb|Trials of the Darksaber}}
*{{Reb|Twin Suns}}
*{{Reb|Zero Hour}}
*{{Reb|In the Name of the Rebellion}}
*{{Reb|The Occupation}}
*{{Reb|Kindred}}
*{{Reb|Jedi Night}}
*{{Reb|DUME}}
*{{Reb|Wolves and a Door}}
*{{Reb|A World Between Worlds}}
*{{Reb|Family Reunion – and Farewell}}
*''[[Grounded]]''
*''[[Łotr 1]]''
*''[[Nowa nadzieja]]'' {{1st}}
*''[[The Baptist]]'' {{1stIDa|To}}
*''[[Dziedzic Jedi]]''
*''[[Miecz Jedi: Przygody Luke'a Skywalkera]]''
*''[[Star Wars: Walka na Księżycu Przemytników]]''
*''[[Darth Vader 1: Vader, część 1]]''
*''[[Darth Vader 7: Cienie i tajemnice, część 1]]''
*''[[Star Wars 13: Osaczony Vader, część 3]]''
*''[[Star Wars: Szpieg Rebelii]]''
*''[[Doktor Aphra: Aphra]]''
*''[[Doktor Aphra: Gigantyczny zysk]]''
*''[[Imperium kontratakuje]]''
*''[[Powrót Jedi]]''
*{{N|Battlefront II|DICE}}
*''[[Rozbite Imperium, część 4]]''
*''[[Koniec i początek: Dług życia]]''
*''[[Koniec i początek: Kres Imperium]]''
*''[[The Rise of Kylo Ren, Part I]]''
*''[[The Rise of Kylo Ren, Part II]]''
*''[[The Rise of Kylo Ren, Part III]]''
*''[[The Rise of Kylo Ren, Part IV]]''
*''[[Przebudzenie Mocy]]''
*''[[Ostatni Jedi]]''
*''[[Skywalker. Odrodzenie]]''
*''[[The Rise of Skywalker: Expanded Edition]]''
*''[[Kompendium Star Wars]]''
*''[[Absolutnie wszystko, co musisz wiedzieć]]''
*{{N|Encyklopedia postaci|uzupełniona i rozszerzona}}
*''[[Łotr 1: Przewodnik ilustrowany]]''
*''[[Star Wars: Lokacje]]''
*''[[Przebudzenie Mocy: Słownik ilustrowany]]''
*''[[Encyklopedia ilustrowana]]''
*''[[Ostatni Jedi: Słownik ilustrowany]]''
*''[[The Rise of Skywalker: The Visual Dictionary]]''
*{{SWC|data|ahch-to-library|Ahch-To Library}}
*{{SWC|data|chirrut-mwe-s-staff|Chirrut Îmwe's Staff}}
*{{SWC|data|convor|Convor}}
*{{SWC|data|darth-sidious-biography-gallery|Darth Sidious Biography Gallery}}
*{{SWC|data|morai|Morai}}
*{{SWC|data|qui-gon-jinn-biography-gallery|Qui-Gon Jinn Biography Gallery}}
*{{SWC|data|luke-skywalker|Luke Skywalker}}
*{{SWC|data|world-between-worlds|World Between Worlds}}
*{{SWC|tv|clone-wars/the-wrong-jedi-trivia-gallery|The Wrong Jedi Trivia Gallery}}
*{{SWC|tv|clone-wars/the-disappeared-part-ii-episode-gallery|The Disappeared, Part II Episode Gallery}}
*{{SWC|tv|star-wars-rebels/a-world-between-worlds-episode-guide|A World Between Worlds Episode Guide}}
*{{SWC||may-the-4th|May the 4th}}
}}

[[Kategoria:Moc|*]]

[[cs:Síla]]
[[en:The Force]]
[[es:La Fuerza]]
[[fr:La Force]]
[[ko:포스]]
[[ja:フォース]]
[[pt:A Força]]
[[ru:Сила/Канон]]
[[fi:Voima]]